Το άσυλο ως "παράδοση": η αλήθεια και οι στρεβλώσεις
του Αντώνη Γαλανόπουλου
«Κανείς δεν είναι παραπάνω από το νόμο, παρά μόνο οι παραδόσεις μας. Και το άσυλο είναι μια μακρά ακαδημαϊκή παράδοση. Συνδέεται με τις ακαδημαϊκές ελευθερίες, συνδέεται με τη διακίνηση των ιδεών, την αυτοτέλεια, την αυτονομία, την ανεξαρτησία του πανεπιστημίου, από οποιαδήποτε εξωτερικό παράγοντα. Για μας, ανεξάρτητα από τη νομοθεσία, το πανεπιστημιακό άσυλο υπάρχει.» Αυτή λοιπόν είναι η φοβερή φράση που είπε στη χθεσινή συνέντευξη τύπου ο –τελευταίος καθολικά εκλεγμένος- πρύτανης του Α.Π.Θ., ξεσηκώνοντας νέο κύμα επιθέσεων εναντίον του.
Το εντυπωσιακό, αν και καθόλου ανέλπιστο πλέον, είναι η ποιότητα των επειχειρημάτων. Σε άρθρο του κ. Γιατρομανωλάκη (που αποτελεί επιτομή όσων έχουν προλάβει να ειπωθούν σε 24 ώρες) σήμερα στο Βήμα, υποστηρίζεται ότι η δήλωση του πρύτανη «επαναξιολογεί, με το κύρος της, τις αθάνατες παραδόσεις του ελληνικού λαού και τις επανατοποθετεί, καθαρά και ξάστερα, στο απυρόβλητο.» Κάποιες από τις παραδόσεις που θεωρεί ο κ. Γιατρομανωλακης ότι αποκαθίστανται από τη δήλωση του πρύτανη είναι η ζωοκλοπή, η οπλοκατοχή, η φοροδιαφυγή και η παράνομη στάθμευση.
Το άρθρο, μέχρι και τη τελευταία φράση, ξεχειλίζει από εμπάθεια και διαστρέβλωση. Διαβάζουμε: «Κι ακόμη πιο αξιέπαινος γίνεται, καθώς λησμονώντας τον στρεβλό νόμο 4009 για τα ΑΕΙ, και τα όσα μύρια δεινά επιφυλάσσει στα πανεπιστήμιά μας, λησμονώντας τη χρεοκοπημένη Παιδεία μας επικεντρώνεται, ειδικά τις μέρες αυτές, στο «παραδοσιακό» μας άσυλο.» Αν για κάτι είναι γνωστός ο πρύτανης του ΑΠΘ εκτός του ακαδημαϊκού χώρου, είναι η αντίθεση του στο νόμο 4009. Η ένταση της αντίθεσης του, οι προτάσεις του, η επιμονή του φτάνοντας στη προσφυγή του ΑΠΘ στο ΣτΕ (το πρώτο και μόνο μέχρι στιγμής ελληνικό πανεπιστήμιο).
Ο κ. Γιατρομανωλάκης σφάλει επίσης και στο σημείο που λέει ότι ο πρύτανης επέλεξε να επικεντρωθεί στο άσυλο. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι όπως είθισται η αστυνομία κάλεσε τον πρύτανη να συζητήσουν για το άσυλο κι αυτός απάντησε ότι το πανεπιστήμιο θα περιφρουρηθεί από την ακαδημαϊκή κοινότητα. Δεν επέλεξε να αναδείξει το θέμα του ασύλου ως άλλος ιδανικός αυτόχειρας αλλά απάντησε. Είναι εντυπωσιακό ότι ένα ολόκληρο άρθρο στήθηκε πάνω σε 3-4 αποπλαισιωμένες φράσεις από μια ολόκληρη συνέντευξη τύπου.
Ας περάσουμε όμως στην ουσία, στις αντιδράσεις για το χαρακτηρισμό του ασύλου ως παράδοση, ως κάτι πάνω από το νόμο που σόκαρε πολλούς.
Η λέξη «παράδοση» ίσως να ήταν ατυχής επιλογή εφόσον κλήθηκε να σταθεί μόνη της στη πρόταση γιατί οδήγησε όπως φαίνεται σε λανθασμένους συνειρμούς που σχετίζονται με τη συνήθεια ή την πολιτισμική έννοια της παράδοσης ως κουλτούρας.
Θα εξηγήσω τι σημαίνει για μας, για το Α.Π.Θ., η άποψη «το άσυλο είναι παράδοση, είναι πάνω από το νόμο». Και θα το κάνω με τη γνώση ότι ο καθολικά εκλεγμένος από την ακαδημαϊκή κοινότητα πρύτανης δεν εκφράζει προσωπικές απόψεις, αλλά εκπροσωπεί το όλον Α.Π.Θ. και τις αποφάσεις των συλλογικών του οργάνων.
Οι εξηγήσεις υπάρχουν στη δημοσιευμένη εδώ και μήνες, διαθέσιμη σε όλους στο διαδίκτυο, γνωμοδότηση του καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου Κώστα Χρυσόγονου.
Εκεί διαβάζουμε λοιπόν:
«Όπως όμως είχε επισημάνει σε ανύποπτο χρόνο (και μάλιστα πριν από την εισαγωγή της έννοιας του ασύλου στην κοινή νομοθεσία) ο Αριστόβουλος Μάνεσης, «το πανεπιστημιακό άσυλο, προστατεύοντας όλα τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, διδάσκοντες και διδασκόμενους, και γενικά όσους βρίσκονται εκεί με τη δημοκρατικά εκφρασμένη συναίνεση των αρμόδιων ακαδημαϊκών οργάνων, συνέχεται άρρηκτα τόσο με την ελευθερία της επιστημονικής έρευνας και διδασκαλίας, όσο και με την ‘πλήρη αυτοδιοίκηση’ των Α.Ε.Ι. και συνεπώς εμπεριέχεται ουσιαστικά στην κατοχύρωση της ακαδημαϊκής ελευθερίας που ενεργείται με το άρθρο 16 του Συντάγματος». Έτσι, παρότι δεν μνημονεύεται ρητά στο Σύνταγμα, το πανεπιστημιακό άσυλο προστατεύεται συνταγματικά, ως απόρροια της πλήρους αυτοδιοίκησης των Α.Ε.Ι. και, σε τελική ανάλυση, της ίδιας της ακαδημαϊκής ελευθερίας. Ιδίως μετά τη θετικοποίηση του θεσμού με το άρθρο 2 του ν. 1268/1982, ο νομοθέτης δεν μπορεί πλέον να καταργήσει το άσυλο ή να μειώσει ουσιωδώς την προστασία του»
Συνεχίζοντας, «σύμφωνα με άλλη άποψη, το πανεπιστημιακό άσυλο συνιστά συμπληρωματικό συνταγματικό έθιμο, το οποίο δεν μπορεί να καταργήσει ο νόμος».
Σχετικά με τα επιχειρήματα για τη κατάργηση του ασύλου, στη γνωμοδότηση αναφέρεται ρητά ότι «Η ανεπαρκής προστασία και η καταχρηστική επίκληση του πανεπιστημιακού ασύλου θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν τη διορθωτική παρέμβαση του νομοθέτη, όχι όμως και την κατάργηση του θεσμού (με την επίκληση της αδυναμίας προστασίας του!)»
Και τέλος σχετικά με την είσοδο της αστυνομίας και τις θρυλούμενη υπεράσπιση ή συγκάλυψη εγκλημάτων στο χώρο των πανεπιστημίων:
«Εσφαλμένη είναι, περαιτέρω, η επίκληση στην αιτιολογική έκθεση της, χαρακτηριζόμενης ως «αυτονόητης», εφαρμογής της κοινής νομοθεσίας εντός των χώρων των Α.Ε.Ι., ακριβώς «όπως και στην υπόλοιπη Ελληνική επικράτεια». Αυτό που φαίνεται να υπαινίσσεται η έκθεση είναι ότι το πανεπιστημιακό άσυλο αποτελεί ένα νομοθετημένο χώρο ανομίας, όπου δεν ισχύει η κοινή ποινική νομοθεσία και όπου δεν απαγορεύεται η διάπραξη εγκλημάτων. Όπως όμως κάθε άλλος χώρος που αναγνωρίζεται ως άσυλο, το πανεπιστημιακό άσυλο έχει την έννοια ενός χώρου όπου η αστυνομική αρχή δεν μπορεί να ενεργεί συλλήψεις ή γενικά να επεμβαίνει χωρίς άδεια και όχι βέβαια ενός χώρου εντός του οποίου συγχωρείται η διάπραξη εγκλημάτων. Με άλλα λόγια, εντός του πανεπιστημιακού ασύλου –και αυτό ήταν ανέκαθεν πράγματι «αυτονόητο»– ισχύει πλήρως η κοινή ποινική νομοθεσία και τιμωρείται η τέλεση οποιαδήποτε αξιόποινης πράξης. Το άσυλο δεν σημαίνει τίποτε περισσότερο παρά την υπαγωγή της σύλληψης υπόπτων για τέλεση τέτοιων πράξεων σε μια πρόσθετη διαδικαστική προϋπόθεση, την προηγούμενη άδεια πανεπιστημιακού οργάνου, η οποία μάλιστα δεν απαιτείται καν για σοβαρά αυτόφωρα εγκλήματα. Η ρύθμιση αυτή επιτελεί μια σημαντική εγγυητική της ακαδημαϊκής ελευθερίας λειτουργία.»
Το Α.Π.Θ. έχει υιοθετήσει τη γνωμοδότηση του κ. Χρυσόγονου (με απόφαση πρυτανικού συμβουλίου και Συγκλήτου) και σε αυτήν βρίσκονται ουσιαστικά οι επίσημες αντι-θέσεις του Α.Π.Θ. για το νόμο 4009.
Ευελπιστώ πως όσο δύσκολο κι αν είναι για τους επιχειρούντες να διαμορφώσουν τη κοινή γνώμη να ενημερώνονται πλήρως, αυτή τη φορά να τους διευκόλυνα.
Ευελπιστώ οι ενδιαφερόμενοι, να αναζητούν ενημέρωση από επίσημες πήγες κι ανακοινώσεις κι όχι από αμφίβολης ποιότητας κι εμφανούς σκοπιμότητας δημοσιεύματα.
Το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο, και το Α.Π.Θ. ειδικότερα με την έντονη και ξεχωριστή στάση του απέναντι στο νόμο, βάλλεται τους τελευταίους μήνες και πολλές φορές με χτυπήματα κάτω από τη ζώνη. Είναι χρέος όλων μας, ως μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, ως ακαδημαϊκοί πολίτες να το υπερασπιστούμε σε κάθε ευκαιρία.
«Κανείς δεν είναι παραπάνω από το νόμο, παρά μόνο οι παραδόσεις μας. Και το άσυλο είναι μια μακρά ακαδημαϊκή παράδοση. Συνδέεται με τις ακαδημαϊκές ελευθερίες, συνδέεται με τη διακίνηση των ιδεών, την αυτοτέλεια, την αυτονομία, την ανεξαρτησία του πανεπιστημίου, από οποιαδήποτε εξωτερικό παράγοντα. Για μας, ανεξάρτητα από τη νομοθεσία, το πανεπιστημιακό άσυλο υπάρχει.» Αυτή λοιπόν είναι η φοβερή φράση που είπε στη χθεσινή συνέντευξη τύπου ο –τελευταίος καθολικά εκλεγμένος- πρύτανης του Α.Π.Θ., ξεσηκώνοντας νέο κύμα επιθέσεων εναντίον του.
Το εντυπωσιακό, αν και καθόλου ανέλπιστο πλέον, είναι η ποιότητα των επειχειρημάτων. Σε άρθρο του κ. Γιατρομανωλάκη (που αποτελεί επιτομή όσων έχουν προλάβει να ειπωθούν σε 24 ώρες) σήμερα στο Βήμα, υποστηρίζεται ότι η δήλωση του πρύτανη «επαναξιολογεί, με το κύρος της, τις αθάνατες παραδόσεις του ελληνικού λαού και τις επανατοποθετεί, καθαρά και ξάστερα, στο απυρόβλητο.» Κάποιες από τις παραδόσεις που θεωρεί ο κ. Γιατρομανωλακης ότι αποκαθίστανται από τη δήλωση του πρύτανη είναι η ζωοκλοπή, η οπλοκατοχή, η φοροδιαφυγή και η παράνομη στάθμευση.
Το άρθρο, μέχρι και τη τελευταία φράση, ξεχειλίζει από εμπάθεια και διαστρέβλωση. Διαβάζουμε: «Κι ακόμη πιο αξιέπαινος γίνεται, καθώς λησμονώντας τον στρεβλό νόμο 4009 για τα ΑΕΙ, και τα όσα μύρια δεινά επιφυλάσσει στα πανεπιστήμιά μας, λησμονώντας τη χρεοκοπημένη Παιδεία μας επικεντρώνεται, ειδικά τις μέρες αυτές, στο «παραδοσιακό» μας άσυλο.» Αν για κάτι είναι γνωστός ο πρύτανης του ΑΠΘ εκτός του ακαδημαϊκού χώρου, είναι η αντίθεση του στο νόμο 4009. Η ένταση της αντίθεσης του, οι προτάσεις του, η επιμονή του φτάνοντας στη προσφυγή του ΑΠΘ στο ΣτΕ (το πρώτο και μόνο μέχρι στιγμής ελληνικό πανεπιστήμιο).
Ο κ. Γιατρομανωλάκης σφάλει επίσης και στο σημείο που λέει ότι ο πρύτανης επέλεξε να επικεντρωθεί στο άσυλο. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι όπως είθισται η αστυνομία κάλεσε τον πρύτανη να συζητήσουν για το άσυλο κι αυτός απάντησε ότι το πανεπιστήμιο θα περιφρουρηθεί από την ακαδημαϊκή κοινότητα. Δεν επέλεξε να αναδείξει το θέμα του ασύλου ως άλλος ιδανικός αυτόχειρας αλλά απάντησε. Είναι εντυπωσιακό ότι ένα ολόκληρο άρθρο στήθηκε πάνω σε 3-4 αποπλαισιωμένες φράσεις από μια ολόκληρη συνέντευξη τύπου.
Ας περάσουμε όμως στην ουσία, στις αντιδράσεις για το χαρακτηρισμό του ασύλου ως παράδοση, ως κάτι πάνω από το νόμο που σόκαρε πολλούς.
Η λέξη «παράδοση» ίσως να ήταν ατυχής επιλογή εφόσον κλήθηκε να σταθεί μόνη της στη πρόταση γιατί οδήγησε όπως φαίνεται σε λανθασμένους συνειρμούς που σχετίζονται με τη συνήθεια ή την πολιτισμική έννοια της παράδοσης ως κουλτούρας.
Θα εξηγήσω τι σημαίνει για μας, για το Α.Π.Θ., η άποψη «το άσυλο είναι παράδοση, είναι πάνω από το νόμο». Και θα το κάνω με τη γνώση ότι ο καθολικά εκλεγμένος από την ακαδημαϊκή κοινότητα πρύτανης δεν εκφράζει προσωπικές απόψεις, αλλά εκπροσωπεί το όλον Α.Π.Θ. και τις αποφάσεις των συλλογικών του οργάνων.
Οι εξηγήσεις υπάρχουν στη δημοσιευμένη εδώ και μήνες, διαθέσιμη σε όλους στο διαδίκτυο, γνωμοδότηση του καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου Κώστα Χρυσόγονου.
Εκεί διαβάζουμε λοιπόν:
«Όπως όμως είχε επισημάνει σε ανύποπτο χρόνο (και μάλιστα πριν από την εισαγωγή της έννοιας του ασύλου στην κοινή νομοθεσία) ο Αριστόβουλος Μάνεσης, «το πανεπιστημιακό άσυλο, προστατεύοντας όλα τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, διδάσκοντες και διδασκόμενους, και γενικά όσους βρίσκονται εκεί με τη δημοκρατικά εκφρασμένη συναίνεση των αρμόδιων ακαδημαϊκών οργάνων, συνέχεται άρρηκτα τόσο με την ελευθερία της επιστημονικής έρευνας και διδασκαλίας, όσο και με την ‘πλήρη αυτοδιοίκηση’ των Α.Ε.Ι. και συνεπώς εμπεριέχεται ουσιαστικά στην κατοχύρωση της ακαδημαϊκής ελευθερίας που ενεργείται με το άρθρο 16 του Συντάγματος». Έτσι, παρότι δεν μνημονεύεται ρητά στο Σύνταγμα, το πανεπιστημιακό άσυλο προστατεύεται συνταγματικά, ως απόρροια της πλήρους αυτοδιοίκησης των Α.Ε.Ι. και, σε τελική ανάλυση, της ίδιας της ακαδημαϊκής ελευθερίας. Ιδίως μετά τη θετικοποίηση του θεσμού με το άρθρο 2 του ν. 1268/1982, ο νομοθέτης δεν μπορεί πλέον να καταργήσει το άσυλο ή να μειώσει ουσιωδώς την προστασία του»
Συνεχίζοντας, «σύμφωνα με άλλη άποψη, το πανεπιστημιακό άσυλο συνιστά συμπληρωματικό συνταγματικό έθιμο, το οποίο δεν μπορεί να καταργήσει ο νόμος».
Σχετικά με τα επιχειρήματα για τη κατάργηση του ασύλου, στη γνωμοδότηση αναφέρεται ρητά ότι «Η ανεπαρκής προστασία και η καταχρηστική επίκληση του πανεπιστημιακού ασύλου θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν τη διορθωτική παρέμβαση του νομοθέτη, όχι όμως και την κατάργηση του θεσμού (με την επίκληση της αδυναμίας προστασίας του!)»
Και τέλος σχετικά με την είσοδο της αστυνομίας και τις θρυλούμενη υπεράσπιση ή συγκάλυψη εγκλημάτων στο χώρο των πανεπιστημίων:
«Εσφαλμένη είναι, περαιτέρω, η επίκληση στην αιτιολογική έκθεση της, χαρακτηριζόμενης ως «αυτονόητης», εφαρμογής της κοινής νομοθεσίας εντός των χώρων των Α.Ε.Ι., ακριβώς «όπως και στην υπόλοιπη Ελληνική επικράτεια». Αυτό που φαίνεται να υπαινίσσεται η έκθεση είναι ότι το πανεπιστημιακό άσυλο αποτελεί ένα νομοθετημένο χώρο ανομίας, όπου δεν ισχύει η κοινή ποινική νομοθεσία και όπου δεν απαγορεύεται η διάπραξη εγκλημάτων. Όπως όμως κάθε άλλος χώρος που αναγνωρίζεται ως άσυλο, το πανεπιστημιακό άσυλο έχει την έννοια ενός χώρου όπου η αστυνομική αρχή δεν μπορεί να ενεργεί συλλήψεις ή γενικά να επεμβαίνει χωρίς άδεια και όχι βέβαια ενός χώρου εντός του οποίου συγχωρείται η διάπραξη εγκλημάτων. Με άλλα λόγια, εντός του πανεπιστημιακού ασύλου –και αυτό ήταν ανέκαθεν πράγματι «αυτονόητο»– ισχύει πλήρως η κοινή ποινική νομοθεσία και τιμωρείται η τέλεση οποιαδήποτε αξιόποινης πράξης. Το άσυλο δεν σημαίνει τίποτε περισσότερο παρά την υπαγωγή της σύλληψης υπόπτων για τέλεση τέτοιων πράξεων σε μια πρόσθετη διαδικαστική προϋπόθεση, την προηγούμενη άδεια πανεπιστημιακού οργάνου, η οποία μάλιστα δεν απαιτείται καν για σοβαρά αυτόφωρα εγκλήματα. Η ρύθμιση αυτή επιτελεί μια σημαντική εγγυητική της ακαδημαϊκής ελευθερίας λειτουργία.»
Το Α.Π.Θ. έχει υιοθετήσει τη γνωμοδότηση του κ. Χρυσόγονου (με απόφαση πρυτανικού συμβουλίου και Συγκλήτου) και σε αυτήν βρίσκονται ουσιαστικά οι επίσημες αντι-θέσεις του Α.Π.Θ. για το νόμο 4009.
Ευελπιστώ πως όσο δύσκολο κι αν είναι για τους επιχειρούντες να διαμορφώσουν τη κοινή γνώμη να ενημερώνονται πλήρως, αυτή τη φορά να τους διευκόλυνα.
Ευελπιστώ οι ενδιαφερόμενοι, να αναζητούν ενημέρωση από επίσημες πήγες κι ανακοινώσεις κι όχι από αμφίβολης ποιότητας κι εμφανούς σκοπιμότητας δημοσιεύματα.
Το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο, και το Α.Π.Θ. ειδικότερα με την έντονη και ξεχωριστή στάση του απέναντι στο νόμο, βάλλεται τους τελευταίους μήνες και πολλές φορές με χτυπήματα κάτω από τη ζώνη. Είναι χρέος όλων μας, ως μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, ως ακαδημαϊκοί πολίτες να το υπερασπιστούμε σε κάθε ευκαιρία.
Το άσυλο ως "παράδοση": η αλήθεια και οι στρεβλώσεις
Reviewed by Κοίτα τον Ουρανό
on
1:38:00 μ.μ.
Rating:
Reviewed by Κοίτα τον Ουρανό
on
1:38:00 μ.μ.
Rating:
2 σχόλια:
Προσωπικά έχω ταχθεί υπέρ της προάσπισης του ασύλου με κάθε τρόπο και με προσωπικό κόστος αν χρειαστεί. Το άσυλο είναι αντίστοιχο της ελευθεροτυπίας και του ανθρώπινου δικαιώματος ελεύθερης έκφρασης και σκέψης. Όλα τα επεισόδια θα μπορούσαν να έχουν χτυπηθεί από παλιά, πριν γίνει παράδοση η μη είσοδος του μπάτσου στο ΑΕΙ, απλά και μόνο όταν τελείται αυτόφορο κακούργημα κατά ζωής.
Οι Πρυτάνεις αντί να φροντίσουν την λειτουργία του Πανεπιστημίου και να περιμαζέψουν τους "φαντομάδες" καθηγητές που είναι άφαντοι , χωρίς να παραλείπουν να εισπράττουν το μισθό τους μας φλόμωσαν στην μπαρούφα. Μια με την παράδοση του ασύλου , και έτσι κι αλλιώς κι' αλλιώτικα , με τις "μέρες δημόσιου πανεπιστημίου" και χωρίς να παραλείπουν να κάνουν καθηγητές τα αδέλφια τους στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κε Μυλόπουλε. Το Ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο ΣΑΠΙΣΕ κύριοι καθηγητάδες όντας τόσα χρόνια τσιφλίκι σας. Να μην επεκταθούμε στην νομή των ερευνητικών προγραμμάτων.
Αν το ΠΑΣΟΚ σας είχε κάνει βουλευτή κε Πρύτανη (σαν το Βούγια ας πούμε) θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα σε σχέση με την συμφοιτήτρια σας υπουργό δια βίου κλπ.
Δημοσίευση σχολίου