Οι Ζαπατίστας μετά την αποχώρηση του Μάρκος

«Στις 2:08 π.μ., δηλώνω ότι ο Εξεγερμένος Μάρκος - ο αυτοαποκαλούμενος υποδιοικητής από ανοξείδωτο χάλυβα - παύει να υφίσταται».

Με αυτά τα λόγια Υποδιοικητής Μάρκος, επικεφαλής των ανταρτών Ζαπατίστας, στο νότιο Μεξικό , αποχωρεί από την ηγεσία του Ζαπατιστικού Στρατού. Αμέσως μετά την ανακοίνωση αποχώρησής του, ο Μάρκος ανακοίνωσε, το νέο του όνομα με τα εξής λόγια: "Καλημέρα σύντροφοι. Το όνομά μου είναι Γκαλεάνο. Εξεγερμένος Γκαλεάνο. Μου είπαν ότι, όταν θα ήταν να γεννηθώ και πάλι, θα ήταν συλλογικά".

Πρόκειται για τον Jose Luis Solis Lopez (Galeano) που ήταν δάσκαλος της κοινότητας, και σκοτώθηκε από παραστρατιωτική επίθεση στις 2 Μαΐου. Με τον ίδιο τρόπο ο Μάρκος είχε πάρει το όνομά του από έναν συμπολεμιστή του που δολοφονήθηκε. Η βάφτιση ανταρτών με το όνομα σκοτωμένων συντρόφων τους είναι χαρακτηριστικό της Μεξικάνικης ιστορίας αντάρτικων και κρατάει ακόμα από τον ίδιο τον Πάντσο Βίγια.

Ο Μάρκος υποστήριξε ότι παραιτείται εξαιτίας εσωτερικών αλλαγών που έχουν λάβει χώρα κατά την εικοσάχρονη πορεία των Ζαπατίστας, που αγωνίζεται για δικαιώματα των γηγενών πληθυσμών στην πολιτεία Τσιάπας, και αρνήθηκε τις φήμες που τον ήθελαν άρρωστο.

Ο Στρατός των Ζαπατίστα για την Εθνική Απελευθέρωση (Ejercito Zapatista de Liberacion Nacional EZLN) είναι ένα κοινωνικό πολιτικό και στρατιωτικό κίνημα που ξεκίνησε τη δράση του με την κατάληψη της πρωτεύουσας της πολιτείας Τσιάπας του Μεξικού και στην συνέχεια Η εξέγερση επεκτάθηκε σταδιακά σε άλλες πολιτείες του νότιου Μεξικού. Ξεκίνησε στις αρχές του 1990 με αιτήματα για Γη Ελευθερία Δημοκρατία και αξιοπρέπεια, ενώ συνέχισε υιοθετώντας μια αντινεοφιλελεύθερη οπτική η οποία στο 200 μετεξελίχθηκε σε αντικαπιταλιστική.

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις το κανονικό όνομα του Κομαντάντε Μάρκος είναι Rafael Sebastián Guillén Vicente και είναι γεννημένος το 1957. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο UNAM με ειδίκευση στη Φιλοσοφία. Στη Σχολή Φιλοσοφίας ήρθε σε επαφή με τη μαρξιστική θεωρία. Σύμφωνα με τον πολιτικό επιστήμονα Άγγελο Γουνόπουλο, ο Μάρκος έχει επιρροές από την Θεολογία της Απελευθέρωσης Φουκώ, τον Αλτουσέρ αλλά και τον δικό μας Νίκο Πουλαντζά. Ξεκίνησε να εργάζεται ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο UAM όμως ύστερα από λίγα χρόνια εγκατέλειψε τη διδασκαλία για να περάσει στην ένοπλη δράση.

Ακολουθεί μία συζήτηση με τον Άγγελο Γουνόπουλο, ο οποίος έχει ερευνήσει την ιστορία των Ζαπατίστας από την εκπομπή Zona Rosa που προβάλλεται στην αυτοδιαχειριζόμενη ΕΡΤ 3.