Το άρωμα της Βαβέλ, η εξέγερση της απελπισίας

Του Φώτη Γαϊτάνη

Μια σειρά μέχρι πρότινος άσχετων και φαινομενικά ασύνδετων γεγονότων είχε ως αποτέλεσμα αρκετοί από εμάς να βιώσουν μια κοινωνική έκρηξη που πήρε την μορφή γενικευμένης εξέγερσης. Για κάποιους το σημαντικότερο γεγονός τα τελευταία 35 χρόνια για άλλους πάλι ,μια αναταραχή που άφησε πίσω της μόνο υλικές ζημιές.
Ένα χρόνο μετά η θολούρα και πρώτος ενθουσιασμός έχει αρχίσει να καταλαγιάζει και ο καθένας από μας βγάζει δειλά και συγκρατημένα τα συμπεράσματα και αναλύει τις πρωτογενείς αιτίες. Κάτι ανάλογο θα δοκιμάσω και εγώ με πυξίδα την κοινωνική και οικονομική κατάσταση του δυτικού κόσμου αλλά και το ιστορικό προηγούμενο.

Δεν ξέρω αν μπορεί κανείς με βεβαιότητα να καθορίσει που ακριβώς βρίσκεται το πρώτο ντόμινο που έπεσε , το σίγουρο είναι πάντως πως αυτό δεν ήταν η δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Η ελληνική κοινωνία αλλά και ο δυτικός κόσμος ευρύτερα αντιμετωπίζουν μια βαθιά κρίση όχι μόνο οικονομική αλλά κυρίως κρίση αξιών. Οι θεσμοί των κυρίαρχων ως τότε μοντέρνων-νεοφιλελεύθερων δογμάτων αμφισβητούνται ευθέως πια και έχουν χάσει την νομιμοποίηση τους ,στα μάτια του λαού. Οι Έλληνες πολίτες λησμόνησαν την εποχή της ευημερίας και της ανάπτυξης και η μνήμη τους είναι κατακλυσμένη από την πολιτική της λιτότητας και της ανισότητας. Η παντελής έλλειψη ελπίδας ήταν ο συνδετικός κρίκος για μια εξέγερση η οποία περιελάμβανε εντελώς διαφορετικά κοινωνικά στρώματα‘ η νέα γενιά, οι μετανάστες, οι δια βίου άνεργοι ήταν οι σημαντικότερες ομάδες από αυτούς που συνέθεταν το μωσαϊκό του περσινού Δεκέμβρη. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός πως αρκετοί διανοούμενοι της ελληνικής σκηνής έδωσαν το παρών.

Προφανώς ένας εντελώς ετερόκλητος κόσμος με διαφορετικούς προβληματισμούς δεν μπορούσε να προβάλλει ένα πολιτικό πρόταγμα αποκρυσταλλωμένο ώστε να χρησιμοποιηθεί ως προμετωπίδα των εξεγερμένων για να επιτύχουν κάτι άμεσο. Ο Δεκέμβρης κατηγορήθηκε για αυτό, όμως είναι προφανές πως η εξέγερση δεν είναι επανάσταση δεν επανακαθορίζει της δομές της κοινωνίας σε μια νύχτα αλλά δημιουργεί τα κοινωνικά ρεύματα για την σταδιακή αλλαγή των ισχυόντων δομών (βλ. Μάης ’68 , Σιάτλ ,Πολυτεχνείο) .Η Διεθνής κοινότητα το κατανόησε αυτό απόλυτα, το ΔΝΤ μίλησε για αναδιανομή του πλούτου και ο Σαρκοζύ σταμάτησε τις μεταρρυθμίσεις που είχε προγραμματίσει . Ίσως όμως το σημαντικότερο γεγονός είναι η αποδοχή από μέρους των αμερικανών επιχειρηματιών στο Νταβός πως η ελεύθερη αγορά απέτυχε παταγωδώς. Όταν ένας λαός βρίσκεται σε παρακμή στερείται πια αξιών, πίστης και νιώθει το τέλος να πλησιάζει ,τότε καταφεύγει στον μηδενισμό και την καταστροφή .Το ερώτημα προς όλους όμως παραμένει ,αν θα έχουμε το τέλος που είχαν τα Σόδομα ή αν κάποιοι από εμάς θα διατηρήσουν τις αξίες του παρελθόντος και την ιστορική μνήμη παρόλο που η σύγχρονη Βαβέλ εμποδίζει την επικοινωνία.