Γιούργκεν Χάμπερμας, ο φιλόσοφος της δημόσιας σφαίρας και του επικοινωνιακού λόγου

Ο Γιούργκεν Χάμπερμας γεννήθηκε το 1929 στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας. Είναι Γερμανός φιλόσοφος και κοινωνιολόγος που ανήκει στην παράδοση της κριτικής θεωρίας και στη δεύτερη γενιά της Σχολής της Φρανκφούρτης. Σήμερα συγκαταλέγεται στις σημαντικότερες εν ζωή φιγούρες της Ευρωπαϊκής σκέψης. 

Είναι περισσότερο γνωστός για την εργασία του πάνω στην έννοια της δημόσιας σφαίρας, και την ανάπτυξη της έννοιας και της θεωρίας του επικοινωνιακού λόγου ή της επικοινωνιακής ορθολογικότητας. 

O Χάμπερμας είναι διάσημος και ως ενεργός διανοούμενος εξίσου όσο και ως ακαδημαϊκός. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με τη σχέση μεταξύ της οικουμενικότητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της πολυπολιτισμικότητας, με την κρίση του κράτους-έθνους, την παγκοσμιοποίηση, καθώς και με τα προβλήματα της βιοηθικής, του ρατσισμού, της μετανάστευσης και της ευρωπαϊκής ενοποίησης. 

Την περίοδο της κρίσης έχει κάνει πλήθος παρεμβάσεων σχετικά με τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον ρόλο της Γερμανίας. Έχει τονίσει ότι στις σημερινές συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπάρχει μία σκοτεινή πλευρά, ένα αυξανόμενο έλλειμμα δημοκρατίας και καλεί σε αλλαγή της ευρωπαϊκής πολιτικής, κατά τρόπο που από σχέδιο των ελίτ, να γίνει ένα σχέδιο που να αφορά τους πολίτες. Ασκεί επίσης κριτική στη γερμανική κυβέρνηση επισημαίνοντας ότι υπό την ηγεσία της, η ΕΕ θέτει σε προτεραιότητα για την επίλυση της κρίσης τη δημοσιονομική ισορροπία κάθε κράτους ενώ κάνει παράλληλα λόγο για τον κίνδυνο μιας γερμανικής Ευρώπης. 

Είχε επισκεφθεί τον περασμένο χρόνο την Ελλάδα καθώς συμμετείχε στο Παγκόσμιο Συνέδριο Φιλοσοφίας που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του είχε προβεί σε δηλώσεις και για το κλείσιμο της ΕΡΤ: «Δεν γνωρίζω τις λεπτομέρειες, έχω διαβάσει κάποια πράγματα στις εφημερίδες. Ήταν μια ενέργεια του Έλληνα πρωθυπουργού, που τουλάχιστον μοιάζει με πολιτική πράξη απελπισίας».

*Ακολουθεί το ρεπορτάζ που παρουσιάστηκε στο δελτίο ειδήσεων της αυτοδιαχειριζόμενης ΕΡΤ 3. Το ρεπορτάζ επιμελήθηκαν οι Αντώνης Γαλανόπουλος και Χρήστος Αβραμίδης. Στο ρεπορτάζ μιλά για τον Χάμπερμας, ο Άρης Στυλιανού, καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ.