Οι τοξικομανείς στην πρώτη γραμμή απέναντι στην κρίση

Από το 2010 έως το 2011, η ελληνική κυβέρνηση έχει μειώσει τις δαπάνες στην υγεία κατά 13%, μειώνοντας τον προϋπολογισμό της από τα 16 στα 13,8 εκατομμύρια ευρώ. Μερικοί εκτιμούν ότι η μείωση των δαπανών σε ολόκληρο τον τομέα ανέρχεται στο 36%, και περισσότερες εξοικονομήσεις διαπραγματεύονται σήμερα. Τα νοσοκομεία, εν αναμονή της χρηματοδότησης, μειώνουν τις παραγγελίες φαρμάκων, όπως επίσης και τον αριθμό των εγχειρήσεων, τις οποίες επιλέγουν ανάλογα με το επείγον του θέματος. Και στο δρόμο, οι τοξικομανείς, διακριτικά θύματα της κρίσης, βρίσκονται στην πρώτη γραμμή ενάντια σε αυτή τη μείωση της κρατικής ενίσχυσης.

Το ποσοστό της ανεργίας ανήλθε στο 21,9% το Μάρτιο σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, και περισσότεροι από τους μισούς νέους ηλικίας κάτω των 25 ετών ήταν χωρίς δουλειά (52,1%). Με ορίζοντα μια ατέλειωτη αυστηρότητα, οι ΜΚΟ φοβούνται ότι θα δουν την κατανάλωση ναρκωτικών να εξεγείρεται μεταξύ των πιο ευάλωτων, και μαζί με αυτή και οι μολύνσεις από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV).

Το 2010, τη χρονιά που ξέσπασε η κρίση χρέους, ο αριθμός των χρηστών ηρωίνης αυξήθηκε κατά σχεδόν 20%, περνώντας από τα 20200 στα 24100 άτομα, σύμφωνα με την εκτίμηση του ελληνικού κέντρου για τη μελέτη και την παρακολούθηση των ναρκωτικών. Ταυτόχρονα, οι δομές που βοηθούσαν αυτούς τους τοξικομανείς είδαν τα κονδύλια τους να εξανεμίζονται.

Αύξηση κατά 57% του αριθμού των μολύνσεων από τον ιό HIV

 Με επιστολή προς το περιοδικό The Lancet το φθινόπωρο, μια ομάδα Βρετανών ερευνητών εξέφρασε την ανησυχία ότι «οι περικοπές στον προϋπολογισμό του 2009 και του 2010 [θα οδηγήσουν] στην εξαφάνιση του ενός τρίτου των προγραμμάτων βοήθειας στους δρόμους ∙ μια μελέτη με 275 τοξικομανείς στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 2010 έδειξε ότι το 85% αυτών δεν είχε εγγραφεί σε κάποιο πρόγραμμα αποκατάστασης. Πολλές νέες μολύνσεις από τον ιό του HIV είναι επίσης συνδεδεμένες με την αύξηση της πορνείας (και τις επικίνδυνες σεξουαλικές πρακτικές που σχετίζονται με αυτόν)».

Οι διανομές συρίγγων και προφυλακτικών έχουν μειωθεί, αποδυναμώνοντας λίγο ακόμη τον πληθυσμό που βρίσκεται σε κίνδυνο. Ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει τη διανομή 200 συριγγών ανά τοξικομανή και ανά έτος για να μειωθούν οι μολύνσεις από τον ιό του HIV, η Ελλάδα δεν διένειμε παρά μόνο τρεις το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με το ελληνικό κέντρο ελέγχου μολυσματικών ασθενειών.

Ο αριθμός των μολύνσεων από τον ιό του AIDS αυξήθηκε κατά 57% συγκριτικά με το 2010, σύμφωνα με το κέντρο. Αυτό το ποσοστό μόλυνσης είναι ιδιαίτερα υψηλό στους τοξικομανείς που χρησιμοποιούν σύριγγες από δεύτερο χέρι. Πέρυσι, ήταν 15 φορές πιο υψηλό από εκείνο του 2010.

Πριν τρία χρόνια, το ελληνικό σύστημα υγείας θεωρήθηκε «αρκετά αποτελεσματικό», παρά τη δωροδοκία των γιατρών και την υπερβολική γραφειοκρατία, σύμφωνα με την αναφορά του ΟΟΣΑ το 2009. Αλλά αποδείχθηκε ανίκανο να αντέξει με την επιδείνωση της κρίσης.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΔΝΤ, που χορήγησαν 130 εκατομμύρια ευρώ στην Ελλάδα τον Μάρτιο, απαίτησαν περικοπές στην υγεία, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδίου λιτότητας. Αλλά ομάδες πίεσης και τα συνδικάτα αντιτίθενται σε αυτό και η πολιτική αστάθεια έκαναν κάθε μεταρρύθμιση αδύνατη.

Κυνήγι των παράνομων ασθενών

Στα μέσα του Ιουνίου, η διευθύντρια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Αθήνα, Ρεβέκκα Παπαδοπούλου, ανέφερε ότι ο αριθμός των ασθενών με AIDS στο κέντρο της πόλης είχε εκτοξευθεί το προηγούμενο έτος κατά 1450% συγκριτικά με το 2010. Σύμφωνα με τους ΓΧΣ, αυτή η αύξηση οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στην αναστολή των προγραμμάτων ανταλλαγής συριγγών στην πρωτεύουσα.

Η κα Παπαδοπούλου συνέδεσε αυτή την απόφαση με ένα κύμα καταστολής ενάντια σους παράνομους μετανάστες και άλλους πληθυσμούς που βρίσκονται σε κίνδυνο. «Αυτό δεν έχει να κάνει με την έλλειψη πόρων», δήλωσε η κα Παπαδοπούλου, αρνούμενη μια μορφή «υγειονομικού ελέγχου» που απευθύνεται κυρίως σε παράνομους μετανάστες. «Είναι μια λανθασμένη ιδέα, μια κακή και επικίνδυνη προσέγγιση του προβλήματος.»

Τον Απρίλιο, η Διεθνής Αμνηστία ήταν επίσης αγανακτισμένη καθώς η ελληνική κυβέρνηση προετοιμαζόταν να κρατήσει επ’ αόριστον τους λαθρομετανάστες που θεωρούνταν κίνδυνος για τη δημόσια υγεία, για να τους υποβάλλει σε υγειονομικές εξετάσεις και θεραπείες κατά των μολυσματικών ασθενειών.

Τον επόμενο μήνα, η δημοσίευση στον Τύπο φωτογραφιών γυναικών με AIDS που είχαν συλληφθεί από την αστυνομία για πορνεία και εξάπλωση της ασθένειας είχε επίσης προκαλέσει σκάνδαλο. Σε αυτό το βίαιο κλίμα, οι ΜΚΟ φοβούνται ότι οι τοξικομανείς θα απομακρυνθούν από τα κέντρα απεξάρτησης.

Πηγή: Le Monde

Μετάφραση: Κωνσταντίνα Μαγγίνα