Ιατρική και δημόσια υγεία στο τέλος της Αυτοκρατορίας

Την Πέμπτη 6/10 πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη εκδηλωσή με θέμα: "Οικονομική κρίση και υγεία" με προσκεκλημένο τον καθηγητή Howard Waitzkin. Η οργάνωση της εκδήλωσης οφείλεται στη συνεργασία του Ελληνικού Παρατηρητηρίου για την ιδιωτικοποίηση συστήματος υγείας και του Κέντρου Διάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων ΑΠΘ. Ο Howard Waitzkin είναι Καθηγητής Οικογενειακής και Κοινοτικής Ιατρικής και Παθολογίας στα Τμήματα Ιατρικής και Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του New Mexico στις Η.Π.Α. Υπήρξε ήδη από την δεκαετία του ’70 ένας από τους διακεκριμένους Μαρξιστές θεωρητικούς του πεδίου των πολιτικών υγείας. Ακολουθεί σε ελεύθερη απόδοση μια συμπυκνωμένη παρουσίαση σημαντικών σημείων της ομιλίας.

Οι εμπορικές συμφωνίες για την άρση των μη δασμολογικών εμποδίων είναι το μεγαλύτερο σύγχρονο πρόβλημα για τη δημόσια υγεία. Τα μη δασμολογικά εμπόδια αφορούν σε νόμους και κανονισμούς που επηρεάζουν το εμπόριο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που χρησιμοποιούν οι κυβερνήσεις για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας. Οι διεθνείς οργανισμοί υγείας δημιουργήθηκαν για να προστατεύσουν τις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες. Είναι ενδεικτικό ότι το 1/3 του προϋπολογισμού του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας καλύπτεται από την Παγκόσμια Τράπεζα ενώ μεγάλο μέρος προέρχεται από φιλανθρωπικά ιδρύματα όπως το Ίδρυμα Gates.
Τα χειρότερα αποτελέσματα στη δημόσια υγεία παρουσιάζονται σε χώρες που εφάρμοσαν τα προγράμματα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Η παρουσία του Δ.Ν.Τ. είναι ο καλύτερος παράγοντας πρόβλεψης της κατάρρευσης ενός συστήματος υγείας.

Η τρέχουσα οικονομική κρίση είναι μια τεράστια θετική ευκαιρία για την προοδευτική αλλαγή. Ζούμε σε μια κρίσιμη στιγμή της ιστορίας, όπου μια θέαση του κόσμου χωρίς Aυτοκρατορία είναι δυνατή. Ο Johan Galtung είχε προβλέψει το τέλος της αυτοκρατορίας έως το 2020. Τόσο ο καπιταλισμός όσο κι ο ιμπεριαλισμός ως ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού, έχουν τελειώσει όπως τους γνωρίζαμε. Μια νέα εποχή έχει ξεκινήσει. Προς το παρόν έχουμε μετακινηθεί σε ένα εταιρικό σοσιαλισμό (corporate socialism).

Μερικά στοιχειά για τη πτώση της Aυτοκρατορίας:
• Ήττα της ζώνης ελεύθερων συναλλαγών της Αμερικής (NAFTA)
• Αποδυνάμωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου μετά τη σύνοδο του Cancun το 2005
• Εναλλακτικές εμπορικές συμφωνίες όπως ALBA και Mercosur
• Οι εκλογικές νίκες κυρίως στη Λατινική Αμερική όπου πλέον πολύ λίγες χώρες συνεχίζουν να αποδέχονται τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Η κατάρρευση της αυτοκρατορίας μείωσε την ικανότητα της να ρίχνει δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις που δεν υπακούουν.

Το χρέος είναι μια κοινωνική κατασκευή. Η ανάθεση της επίλυσης του προβλήματος στους ανθρώπους που το δημιούργησαν είναι μια θεμελιώδης αντίφαση. Τα μετρά δεν βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα ή παλιότερα επιτυχημένα παραδείγματα αλλά σε μια θρησκευτικού τύπου πίστη στις αγορές, σε λανθασμένες ιδέες κι αποτυχημένες ιδεολογίες. Η κρίση χρέους είναι μια πρόφαση για την επέκταση της ανισότητας και την ιδιωτικοποίηση των δημοσίων πόρων.

Πρέπει να επαναεπιβεβαιώσουμε βασικές αξίες όπως το δικαίωμα στην υγειονομική περίθαλψη, το δικαίωμα στο νερό και σε άλλα συστατικά ενός ασφαλούς περιβάλλοντος και τη μείωση των ασθενειών.
Κρίσιμο είναι το πώς θα δράσουμε ως μέρος ενός παγκόσμιου κινήματος για μια ανθρώπινη κοινωνία. Η αντίσταση στην Αυτοκρατορία και η δημιουργία ενός εναλλακτικού μέλλοντος περιλαμβάνει τους αγώνες ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό και τις ιδιωτικοποιήσεις αλλά και την υπέρβαση των ιστορικών προτύπων που επιβλήθηκαν από τον καπιταλισμό και την αυτοκρατορία.
Ο Pierre Bourdieu είχε αναφερθεί σε νέα κοινωνικά κινήματα ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό και υπερ της ενίσχυσης του δημόσιου τομέα ενώ ο William Robinson έχει μιλήσει για τη σημασία των αντί-ηγεμονικών χώρων στους οποίους οι ιδέες που ενίσχυαν την αυτοκρατορία θα απομυθοποιούνται και θα απορρίπτονται. Πρέπει να αναζητηθούν στρατηγικές ακτιβισμού που θα επεκτείνουν αυτούς τους χώρους με στόχο την ευρύτερη κοινωνική αλλαγή. Ένα παράδειγμα είναι το κίνημα Occupy Wall Street, όπου η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλους είναι ένα από τα βασικά αιτήματα.