Ελλάδα: Επιλογές πριν τον επίλογο

του Φώτη Γαϊτάνη

Ζούμε σε ένα κόσμο όπου η σχέση χρόνου και χώρου αλλάζει άρδην, υπέρ του δεύτερου. Ο χρόνος μειώνεται δραματικά και ο χώρος πολλαπλασιάζεται. Η μάχη της αρκτικής, της «εκμετάλλευσης» του διαστήματος αλλά και του διαδικτύου έχει μόλις ξεκινήσει. Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί η μετακίνηση των τεκτονικών πλακών του καπιταλισμού από την λίμνη του Ατλαντικού στην λίμνη του Ειρηνικού. Αυτή η μη στατική κατάσταση φέρνει την Ελλάδα αντιμέτωπη με τα «θεόρατα».
Η δεύτερη φάση της παγκοσμιοποίησης μπορεί εύκολα να καταδικάσει ολόκληρα έθνη αλλά το ίδιο εύκολα να αναδείξει νέους θεμελιακούς παίχτες στην διεθνή σκακιέρα. Για να σπάσουν όμως οι ρίζες και να απομακρυνθούν οι παρενθέσεις, πρέπει να σηκώσουμε τις ιδέες απ’ τις κορνίζες και επιτέλους να πάρουμε θέσεις. Πηγή του νέου πλούτου των εθνών είναι η εμβάθυνση και η ειδίκευση σε τομείς προνομιακούς για τους σχεδιασμούς και τους στόχους τους σε συνδυασμό με την κάλυψη των κενών που αφήνουν οι «ανταγωνίστριες» χώρες.
Ο ακρογωνιαίος λίθος όμως μιας τέτοιας τακτικής ή μάλλον ενός τέτοιου μανιφέστου είναι να συνειδητοποιήσει η Ελλάδα ότι πρέπει να λειτουργεί σε ένα τρισορθογώνιο σύστημα. Ως μέρος των Βαλκανίων , ως μέρος της Ε.Ε αλλά και το δυσκολότερο ως τμήμα της διεθνούς κοινότητας. Οποιαδήποτε από τις παραπάνω επιδιώξεις εκλείψει καταστρέφει ολόκληρο το οικοδόμημα μια και λειτουργούν ως υποστυλώματα όπου έρχεται να εδραστεί η νέα «μεγάλη ιδέα*».
Λογική απόρροια όλων των παραπάνω είναι πως οι προτάσεις για την έξοδο από το ευρώ ή την Ε.Ε παρότι έχουν μια βάση αφού εμβαθύνουν στο οικονομικό σκέλος και την εσωτερική σκηνή δεν πράττουν το ίδιο και με της εξέλιξη του παγκόσμιου συστήματος (ίσως γιατί μιλάμε για θεωρήσεις που έχουν ως βάση Λενινιστικές αναλύσεις). Άλλωστε τα προβλήματα ,στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα,δημιουργούνται κυρίως εξ’ αιτίας του πολιτικού κενού, δηλαδή της μη συνεκτικής οικονομικής πολιτικής.
Ποιά όμως είναι η άλλη αντιπρόταση; Η αντίθεση κέντρου περιφέρειας ή ορθότερα του βιομηχανικού βορρά με τον μεσογειακό νότο μας δινει την απάντηση. Τα πλεονάσματα του κέντρου αποτελούν τα ελλείμματα της περιφέρειας μια και η Ε.Ε λειτουργεί κυρίως με εσωτερικό εμπόριο. Άκόμα και η «Αllgemeine Ζeitung» η εφημερίδα των Ελβετών τραπεζιτών, σε εκτενή ανάλυση της θεωρεί πως το πρόβλημα πηγάζει κυρίως από τον γερμανικό οικονομικό εθνικισμό. Κανείς δεν υποστηρίζει πως μια εναλλακτική διαπραγμάτευση «αιρετική και βλάσφημη», σύμφωνα με του θιασώτες του κυριάρχου οικονομικού δόγματος αποτελεί μια εύκολη και αναίμακτη λύση. Είναι σχεδόν βέβαιο όμως ότι αποτελεί μια άλλη επιλογή με διαμετρικά αντίθετη σε φιλοσοφία από αυτή του ύφεσιακού κύκλου.
Ποιος μπορεί να πραγματοποιήσει κάτι τέτοιο; Μια τέτοια ανάλυση ως στιγμής έχει γίνει μόνο από την πλευρά το Monthly Review και από στελέχη του Πα.Σο.Κ και λιγότερο του Συ.Ριζ.Α. Κανείς όμως από αυτούς δεν έχει συγκροτημένο σχέδιο έστω για τα πρώτα μετέωρα βήματα της προσπάθειας. Το 2007 ο ΓΑΠ είχε δείξει πως αντιλαμβάνεται τους μηχανισμούς λειτουργίας της δεύτερης φάσης της παγκοσμιοποίησης και με ευέλικτους χειρισμούς και καθαρό λόγο πήρε την εξουσία. Ένα χρόνο παρά κάτι μετά φαντάζει δέσμιος των ίδιων συμφερόντων που πολέμησε με αποτέλεσμα κάθε ουσιαστική μεταρρυθμιστική προσπάθεια να είναι στην ευνοϊκότερη περίπτωση οριακά αποδοτική. Τελικά σχεδιάζαμε πολιτική των 100 ημέρων χωρίς τον Ρούσβελτ; Ας ελπίσουμε πως υπάρχει ακόμα δυνατότητα μεταστροφής πριν πέσει το πέπλο της παράστασης.


*Μιλάμε πάντα με οικονομικούς και γεωοικονομικούς όρους