Henry Giroux: Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και Νεοφιλελεύθερος Πειρασμός

Εάν το πανεπιστήμιο πρόκειται να επιβιώσει, το διδακτικό προσωπικό (των σχολών) θα πρέπει να επανεξετάσουν τους ρόλους τους ως κριτικά δημόσιους διανοούμενους, να συνδέσουν τις ακαδημαϊκές τους γνώσεις με ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα και να μάθουν πώς να γράφουν για και να μιλούν σε ένα ευρύτερο κοινό. Σχετικά με αυτό, ως επί το πλείστον, ο κριτικός της πολιτισμικής θεωρίας βετεράνος της κριτικής παιδαγωγικής, Henry Giroux είναι πεπεισμένος.

Almantas Samalavicius: Η νεοφιλελεύθερη ατζέντα που τέθηκε σε λειτουργία πριν από μερικές δεκαετίες στο βόρειο ημισφαίριο, και τελικά παγκοσμιοποιείται, φαίνεται τώρα να απειλεί τα συστήματα της Ανώτατης Εκπαίδευσης σε όλο τον κόσμο. Η επιμονή του φαινομένου αυτού έχει γίνει ανησυχητική για πολλούς που ενδιαφέρονται για τις κοινωνικές του συνέπειες. Όπως, πολύ σωστά και εύστοχα, παρατηρήσατε στο βιβλίο σας, που κυκλοφόρησε το 2014, «Ο Πόλεμος του Νεοφιλελευθερισμού στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση», «μία πλήρης ολοκληρωμένη επίθεση εξαπολύεται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στη Βόρεια Αμερική, το Ηνωμένο Βασίλειο και σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. Ενώ το είδος της επίθεσης διαφέρει μεταξύ των χωρών, υπάρχει ένα κοινό σύνολο παραδοχών και πρακτικών που οδηγούν στην μετατροπή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε παράρτημα της εταιρικών εξουσιών και αξιών». Γιατί αυτή η ατζέντα αναλαμβάνει τον έλεγχο σε κοινωνίες τόσο διαφορετικές η μία από την άλλη; Τι είναι αυτό που κάνει τον νεοφιλελευθερισμός τόσο συντριπτικά ισχυρό και ανθεκτικό στην κριτική, καθώς και στην κοινωνική δράση; Για ποιο λόγο οι κυβερνήσεις παραδίδονται ενώπιον της νεοφιλελεύθερης ιδεολογία, ακόμα κι αν ισχυρίζονται, ότι εκπροσωπούν αρκετά διαφορετικές ιδεολογικές θέσεις;

Henry Giroux: Για όλες τις διαφορές τους, ο νεοφιλελευθερισμός συγκεντρώνει μια σειρά από στοιχεία που τον κάνουν να φαντάζει σχεδόν ανυπέρβλητος, αν όχι καθολικός, με την ικανότητά του να κανονικοποιεί τον εαυτό του και να πείθει τον υπόλοιπο κόσμο ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση, όπως κάποτε είχε υποστηρίξει και  η Μάργκαρετ Θάτσερ.

Πρώτον, έχει δημιουργήσει ένα νέο σύνολο σχέσεων εξουσίας στο οποίο η εξουσία είναι παγκόσμια και η πολιτική τοπική. Οι οικονομικές ελίτ λειτουργούν σήμερα στις παγκόσμιες ροές κεφαλαίων δίχως να υποτάσσονται στο έθνος-κράτος ή στο κοινωνικό συμβόλαιο που μεσολαβεί μεταξύ εργασίας και κεφαλαίου στη μεταπολεμική περίοδο. Αυτός ο διαχωρισμός οδηγεί σε μια κρίση διαμεσολάβησης από μέρους του κράτους και μια κρίση της πολιτικής όσον αφορά την ικανότητα να αναπτύσσει κοινωνικούς σχηματισμούς που να μπορούν να αμφισβητήσουν το κεφάλαιο σε παγκόσμιο επίπεδο και όχι απλώς σε τοπική κλίμακα. Το έθνος-κράτος δεν μπορεί πλέον να πάρει έμπρακτες αποφάσεις σχετικά με το οικονομικό επίπεδο ή να δημιουργήσει κοινωνικές παροχές  που είναι αναγκαίες για να περιορίσει τις επιπτώσεις της αγοράς και προσφέρει τις πιο βασικές υπηρεσίες για τους ανθρώπους.

Σε εθνικό επίπεδο, η κρατική κυριαρχία έχει μεταμορφωθεί σε οικονομική κυριαρχία. Οι κυβερνήσεις δεν παραιτούνται, έχουν υφαρπαχτεί από  ιδρύματα, τη δύναμη και τον πλούτο της παγκόσμιας ελίτ. Δεν υπάρχει κανένας τρόπος για τα κράτη να αμφισβητήσουν τις παγκόσμιες μορφές διακυβέρνησης. Πρέπει να θυμόμαστε ότι ο νεοφιλελευθερισμός είναι πολύ ισχυρός, όχι μόνο λόγω των οικονομικών δομών του, αλλά και λόγω της παιδαγωγικής και ιδεολογικής του ισχύος. Συγχωνεύει όχι μόνο τον πλούτο και την εξουσία σε διαφορετικές συρράξεις για τους υπερ-πλουσίους, αλλά και ελέγχει, επίσης, όλα αυτά τα πολιτιστικά συστήματα και τους παιδαγωγικούς χώρους που λειτουργούν για να διαμορφώσουν ταυτότητες, επιθυμίες και αξίες που μιμούνται την αγορά. Με αυτή την έννοια, είναι ένας τρόπος διακυβέρνησης που ελέγχει όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής και όχι απλά την αγορά.

Ως τρόπος διακυβέρνησης, παράγει ταυτότητες,  θέματα και τρόπους ζωής δίχως κυβερνητικές ρυθμίσεις, καθοδηγούμενος από την εδραίωση της καταλληλότερης ηθικής, βασισμένος στην ιδέα της ελεύθερης, κτητικής ατομικότητας και με συνεπή  δέσμευση προς τα δικαιώματα των ηγετικών ομάδων και των θεσμών να συσσωρεύουν πλούτο ανεξάρτητα από ζητήματα δεοντολογίας και κοινωνικού κόστους. Ως πολιτική και πολιτικό σχέδιο, ο νεοφιλελευθερισμός είναι συνυφασμένος με την ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών, το ξεπούλημα των κρατικών οργανισμών, την απορρύθμιση οικονομίας και εργασίας, την κατάργηση του κράτους πρόνοιας και των συνδικάτων, την απελευθέρωση του εμπορίου των αγαθών και των επενδύσεων του  κεφαλαίου και την «αγοραιοποίηση» και εμπορευματοποίηση της κοινωνίας. Ως μορφή δημόσιας παιδαγωγικής και πολιτιστικής πολιτικής, ο νεοφιλελευθερισμός θέτει όλες τις διαστάσεις της ζωής υπό τους όρους της ορθολογικότητας της αγοράς.

Καθώς η δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευσης μαραζώνει σε ορισμένες χώρες, είτε διάφορες πολιτικές ιδιωτικοποίησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εισάγονται ή η λογική της αγοράς αναλαμβάνει τα ηνία. Όλο και περισσότερα πανεπιστήμια όπως και άλλα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης λειτουργούν σαν να ήταν μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες που επιδιώκουν άμεσο κέρδος. Πολιτικοί και διαχειριστές μιλούν για αποδοτικότητα, εμπορευσιμότητα της γνώσης, θεσμική ευαισθησία και προσαρμοστικότητα στην αγορά, κλπ. Ποιο νομίζετε ότι θα είναι το κοινωνικό και πολιτιστικό τίμημα, αν η τάση αυτή συνεχίσει να διατηρεί το πάνω χέρι; Και βλέπετε τυχόν δυνατότητες για αντίσταση σε αυτό τον παγκόσμιο μετασχηματισμό των πανεπιστημίων, καθώς και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ευρύτερα;

Αν η εν λόγω τάση συνεχιστεί, αυτό θα σήμαινε το θάνατο της κριτικής σκέψης και η τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα μετατραπεί απλά σε έναν ακόμα ιδεολογικό μηχανισμό αφιερωμένο στην εξάσκηση και όχι στην εκπαίδευση, καταπνίγοντας την κριτικής διερεύνηση αντί να την ενθαρρύνει- και θα περιορίσει, αν όχι σκοτώσει, τη φαντασία παρά θα την καλλιεργήσει . Μία συνέπεια θα είναι ότι η γνώση θα εμπορευματοποιηθεί εντελώς, οι φοιτητές θα προσδιορίζονται με εντελώς εργαλειακούς όρους και οι συνεκδοχικές υποχρεώσεις της ιδιότητας του πολίτη θα περιοριστούν στις ιδιωτικές τροχιές της ιδιοτέλειας, της κατανάλωσης και της εμπορευματοποίησης. Αυτό το εφιαλτικό σενάριο θα ενισχύσει μία από τις κεντρικές τάσεις του ολοκληρωτισμού: που δεν είναι άλλη από μια κοινωνία που κυριαρχείται από απερισκεψία, ανοησία και των διάφορα είδη αποπολιτικοποίησης.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε πολλές άλλες χώρες, πολλά από τα προβλήματα στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μπορούν να συνδεθούν με την χαμηλή χρηματοδότηση, την κυριάρχηση των πανεπιστημίων από τους μηχανισμούς της αγοράς, την  άνοδο κερδοσκοπικών κολεγίων, την εισβολή των κρατικών συστημάτων εθνικής ασφάλειας και την  έλλειψη της αυτοδιοίκησης των σχολών, τα οποία εν τω συνόλω όχι μόνο έρχονται σε αντίθεση με την κουλτούρα και τη δημοκρατική αξία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά και γελοιοποιούν  την ίδια την σημασία και την αποστολή του πανεπιστημίου ως μια δημοκρατική δημόσια σφαίρα. Η μειωμένη οικονομική στήριξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευση τίθεται σε αντιδιαστολή με την αυξημένη φορολογική υποστήριξη για τα οφέλη των πλουσίων, των μεγάλων τραπεζών, των στρατιωτικών προϋπολογισμών και των μεγάλων εταιριών. Αντί να διευρύνουν την ηθική φαντασία και την κριτική ικανότητα των φοιτητών, πάρα πολλά πανεπιστήμια είναι τώρα αφοσιωμένα στην παραγωγή  επίδοξων διαχειριστές των αντισταθμιστικών κεφαλαίων, αποπολιτικοποιημένων φοιτητών και στη δημιουργία τρόπων εκπαίδευσης που προωθούν μια «τεχνικά εκπαιδευμένη ευπείθεια».

Στριμωγμένα οικονομικά και ολοένα και περισσότερο οριζόμενα στην γλώσσα της εταιρικής κουλτούρας, πολλά πανεπιστήμια σήμερα κατευθύνονται κυρίως από την επαγγελματικά, στρατιωτικά και οικονομικά ενδιαφέροντα, ενώ απομακρύνοντας με όλο και αυξανόμενους ρυθμούς την παραγωγή ακαδημαϊκής γνώσης από τις δημοκρατικές αξίες και τα ερευνητικά σχέδια. Το ιδεώδες του πανεπιστημίου ως χώρου σκέψης, που ενθαρρύνει την σχολαστική εξέταση, την προώθηση του διαλόγου και την εκμάθηση διατήρησης της εξουσίας με υπευθυνότητα θεωρείται ως απειλή για τους νεοφιλελεύθερους τρόπους διακυβέρνησης. Την ίδια στιγμή, η τριτοβάθμια εκπαίδευση αντιμετωπίζεται από τους αποστόλους του φονταμενταλισμού της αγοράς ως χώρος παραγωγής κερδών, εκπαιδεύοντας ένα υπάκουο εργατικό δυναμικό και ένα ισχυρό θεσμικό όργανο για την κατήχηση των φοιτητών προκειμένου να αποδεχθούν απαιτούμενη από τον εταιρικό σκοπό πειθάρχηση.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η εξουσία δεν νοείται ποτέ χωρίς αντίσταση και αυτό δείχνει ότι μέλη ΔΕΠ, φοιτητές, συνδικάτα και ευρύτερα κοινωνικά κινήματα θα πρέπει να αγωνιστούν για να επανακτήσουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση ως δημοκρατική δημόσια σφαίρα. Επιπλέον, πρέπει να καταστεί σαφές σε ένα ευρύτερο κοινό ότι η τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν μεριμνά απλώς για την εκπαίδευση των νέων, για να είναι έξυπνοι, κοινωνικά υπεύθυνοι και επαρκώς προετοιμασμένοι για τις όποιες εκδοχές του μέλλοντος μπορεί να φανταστεί κανείς, αλλά ότι η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι πυρηνικής σημασίας για τη δημοκρατία καθεαυτή.

Δίχως τη διαμορφωτική κουλτούρα που καθιστά δυνατή τη δημοκρατία, δεν θα υπάρχουν φορείς κριτικής, δεν θα υπάρχει η βάση που θα επιτρέπει στους ανθρώπους να ασκούν την εξουσία λογοδοτώντας και δεν θα υπάρχει ούτε η ευρύτερη βάση για αμφισβήτηση του νεοφιλελευθερισμού ως τρόπου διακυβέρνησης και πολιτικού και ιδεολογικού ορθολογισμού. Ο αγώνας για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και σχετικά με την κατάχρηση της δημοκρατικότητας του δεν μπορεί να διαχωριστεί από τον αγώνα για να αναίρεση της βασιλείας των αγορών, του νεοφιλελευθερισμού και των ιδεολογιών που δίνουν υπόσταση σε αυτόν τον άγριο φονταμενταλισμό της αγοράς. Βλέπουμε τον αγώνα  αυτό να αναλαμβάνουν με ακριβώς αυτούς τους όρους πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ο χρόνος θα δείξει αν θα μπορέσουν  να πυροδοτήσουν ένα παγκόσμιο κίνημα που θα μεταμορφώσει τόσο την τριτοβάθμια εκπαίδευση όσο και το πολιτικό και οικονομικό σύστημα που την  κρατάει όμηρο.

Το αμερικανικό ερευνητικό πανεπιστήμιο αποτελεί πρότυπο ίδρυμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης καθ’ όλη τη διάρκεια του τελευταίου μισού του αιώνα σε πολλά μέρη του πλανήτη. Παρά τη θεαματική άνοδο του πολυπανεπιστημίου, όπως ανακηρύχθηκε ήδη από το 1963 από τον Clark Kerr στο διάσημο βιβλίο του «Οι χρήσεις του Πανεπιστημίου», η διενέργεια ερευνών είναι στην πραγματικότητα μόνο μία από τις λειτουργίες του πανεπιστημίου. Ωστόσο, αυτή η λειτουργία είναι δεδομένη και μάλιστα φετιχοποιημένη. Εν τω μεταξύ, η διδασκαλία και η εκπαίδευση ενημερωμένων και υπεύθυνων πολιτών, ικανών για κριτική διερευνητική ματιά, καθώς και πολλά άλλα καθήκοντα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, έχουν σε μεγάλο βαθμό παραμεληθεί και αγνοηθεί. Βλέπετε αυτή την ανισορροπία στις λειτουργίες του πανεπιστημίου ως απειλητική; Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι του να φαντάζονται το πανεπιστήμιο αποκλειστικά ως ερευνητική επιχείρηση που παραιτείται από οποιαδήποτε δέσμευση για τη διδασκαλία και την καλλιέργεια κριτικής συνείδηση;

Ο ρόλος της έρευνας στο πανεπιστήμιο δεν μπορεί να διαχωριστεί από τους φορείς εξουσίας που επηρεάζουν τον τρόπο κατά τον οποίο προσδιορίζεται και πραγματοποιείται η έρευνα. Υπό την ηγεσία του νεοφιλελευθερισμού και δεδομένης της δύναμη του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος να καταστρατηγεί, η έρευνα γίνεται προτεραιότητα και ανταμείβεται όταν εξυπηρετεί τα συμφέροντα της ευρύτερης κοινωνίας. Σε αυτήν την περίπτωση, η έρευνα γίνεται στρατευμένη και εργαλειοποιημένη, εξυπηρετώντας σε μεγάλο βαθμό τα συμφέροντα των ισχυρών εταιρειών ή τη εν εξελίξει θανατομηχανή του στρατού και των εταιρικών του συμμάχων. Η έρευνα που έχει σημασία ανατροφοδοτεί τη διδασκαλία και το αντίστροφο. Τα πανεπιστήμια δεν είναι εργοστάσια και δεν θα πρέπει να ορίζονται ως τέτοια. Είναι εκεί για να εξυπηρετούν καθηγητές, φοιτητές καθώς και την ευρύτερη κοινότητα, προς το συμφέρον της προώθησης του κοινού καλού. Όταν το τελευταίο υποτάσσεται σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα με στόχο απλά τη συσσώρευση του κεφαλαίου, η κριτική, ηθική και πολιτική ουσία των πανεπιστημίων μαραζώνει και ο καθένας που πιστεύει σε μία δημοκρατία στιγματίζεται είτε με αποτυχία, είτε με αποκλεισμό ή δια τιμωρίας.

Το εταιρικό πανεπιστήμιο είναι η υπέρτατη έκφραση μιας μηχανής που εξοβελίζει την φαντασία, το οποίο χρησιμοποιεί μία «από πάνω προς τα κάτω» αυταρχική μορφή εξουσίας, μιμείται μια επιχειρηματική κουλτούρα, μεταχειρίζεται σαν νήπια τους φοιτητές αντιμετωπίζοντάς τους ως καταναλωτές και αποπολιτικοποιεί το διδακτικό προσωπικό απομακρύνοντάς τους από όλες τις μορφές διακυβέρνησης. Είναι σαφές ότι όλος αυτός ο καθορισμός των σχέσεων που παράγεται από το νεοφιλελεύθερο πανεπιστήμιο πρέπει να αμφισβητηθεί και να αλλάξει.

Παραδοσιακά, το πανεπιστήμιο έχει γίνει κατανοητό ως κοινότητα των ακαδημαϊκών και των σπουδαστών. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί λόγοι για την πλέον μετά βίας ύπαρξη του πανεπιστημίου σχεδόν με αυτούς τους όρους. Πίσω στη δεκαετία του 1970, ο Αμερικανός κοινωνικός στοχαστής Paul Goodman ήδη διατύπωνε ένα όραμα μιας κοινότητας ακαδημαϊκών, αλλά κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, ακαδημαϊκοί είτε λειτουργούν απλά ως υπάκουο προσωπικό που φοβούνται να χάσουν τα φθίνοντα δικαιώματά τους και "προνόμια" (αν υπάρχουν καθόλου) ή από την άλλη η συλλογική φωνή τους είναι δύσκολο να ακουστεί. Πώς μπορεί η δημόσια κριτική να επιστρέψει στο σημείο όπου θα πρέπει να ανήκει - δηλαδή στα πανεπιστήμια;

Η αυξανόμενη επιχειρηματικοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αποτελεί μια τρομερή απειλή για το ρόλο της ως μια δημοκρατική δημόσια σφαίρα και ένα ζωτικό χώρο όπου τα μέλη ΔΕΠ μπορούν να αντιμετωπίσουν σημαντικά κοινωνικά ζητήματα, να αναστοχαστούν και να μάθουν τις γνώσεις, τις αξίες και τις ιδέες κεντρικής σημασίας για την εμβάθυνση και τη διεύρυνση των ικανοτήτων που απαιτούνται για να είναι εμπλεκόμενοι και κριτικοί παράγοντες. Δυστυχώς, με την άνοδο του εταιρικού πανεπιστημίου, το οποίο ορίζει πλέον όλες τις πτυχές της διακυβέρνησης, το πρόγραμμα σπουδών, τα οικονομικά θέματα και μια σειρά από άλλα ζητήματα ακαδημαϊκής πολιτικής, η εκπαίδευση εξαντλείται πλέον σε μεγάλο βαθμό στο επίπεδο της εξάσκησης, δημιουργώντας μια ελίτ κατηγορία μάνατζερ και αποσπώντας βίαια εκείνες τις μορφές γνώσης που εμφανίζονται ως κάτι που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως επικίνδυνη μορφή της ηθικής μαρτυρίας και της συλλογικής πολιτικής δράσης.

Πολλοί καθηγητές έχουν αποδεχτεί αυτό το μοντέλο, διότι είναι ασφαλές για τους ίδιους και γιατί ανταμείβονται. Εάν το πανεπιστήμιο πρόκειται να επιβιώσει, οι ακαδημαϊκοί θα πρέπει να επανεξετάσουν το ρόλο τους ως κριτικά δημόσιοι διανοούμενοι, να συνδέσουν τις ακαδημαϊκές τους γνώσεις με ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα και να μάθουν πώς να γράφουν για και να μιλούν σε ένα ευρύτερο κοινό. Οι νεοφιλελεύθεροι τρόποι διακυβέρνησης ενισχύουν τις χειρότερες διαστάσεις του πανεπιστημίου: ειδικεύσεις, μια λατρεία διαστρεβλωμένου επαγγελματισμού, έναν περιορισμένο εμπειρισμό, μια απροθυμία για συνεργασία με άλλους και με την ακαδημαϊκή γνώση βυθισμένη σε ανόητους και συχνά και αποχαυνωτικούς λόγους. Όλα αυτά πρέπει να αλλάξουν για τους καθηγητές αλλιώς όχι μόνο δεν θα είναι σε θέση να υπερασπιστούν τη δική τους εργασία ως ακαδημαϊκοί, αλλά και θα συνεχίσουν να χάνουν την εξουσία από εταιρικές και διευθυντικές ελίτ.

Η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με αυτό που συνήθως αποκαλείται ως  δημόσιο αγαθό, ωστόσο, όπως διεισδυτικά παρατηρείτε "υπό από το σύγχρονο καθεστώς του νεοφιλελευθερισμού, τα σχολεία έχουν μετατραπεί σε ένα ιδιωτικό δικαίωμα παρά σε δημόσιο αγαθό». Νομίζετε ότι είναι δυνατόν για την τριτοβάθμια εκπαίδευση να διεκδικήσει εκ νέου το ρόλο της στη δημιουργία και παροχή ενός δημόσιου αγαθού ή τουλάχιστον να παρέχει ένα περιβάλλον όπου θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα δημόσιο αγαθό; Κάτω από ποιες συνθήκες μπορούν τα πανεπιστήμια να είναι σε θέση να επιτελέσουν ένα τέτοιο έργο; Πώς μπορούν να λάβουν υποστήριξη από το κοινό; Μπορεί κανείς να υπολογίζει στους δημόσιους διανοούμενους εν τέλει;

Τα πανεπιστήμια που πάσχουν από μια κρίση νομιμότητας και από μία υπηρεσιακή κρίση. Αν πρόκειται να επανακτήσουν το ρόλο τους ως δημόσιο αγαθό, καθηγητές, φοιτητές και άλλες  προοδευτικοί εκπαιδευτικοί θα πρέπει να αμφισβητήσουν έντονα τον τρέχοντα ρόλο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτό σημαίνει ότι οι καθηγητές, οι φοιτητές και διάφορες ομάδες έξω από το πανεπιστήμιο θα πρέπει να συμμετάσχουν σε μια σειρά από πράξεις πολιτικής ανυπακοής που εκτείνονται από το να καταλαμβάνουν αίθουσες διδασκαλίας μέχρι και το να κινητοποιούν μεγαλύτερα μέρη του πληθυσμού στο δρόμο για να εξαναγκάσουν την εταιρική εξουσία και τους συμμάχους της.

Το παρακολουθήσαμε αυτό να συμβαίνει στο Κεμπέκ πριν από λίγα χρόνια και τέτοιες ενέργειες πρέπει να επαναληφθούν και  σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι δημόσιοι διανοούμενοι είναι απολύτως απαραίτητο να συμμετέχουν ουσιαστικά σε αυτόν τον ρόλο. Εμείς σπάνια ακούμε γι 'αυτούς, αλλά υπάρχει αφθονία των ακαδημαϊκών που ενεργούν ως δημόσια διανοούμενοι, όχι μόνο στις ελεύθερες τέχνες, τις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, αλλά και στις επιστήμες της υγείας, όπου μέλη ΔΕΠ συνεργάζονται στενά με  κοινότητες για την βελτίωση των συνθηκών των συχνά φτωχών κατοίκων που διαμένουν σε αυτές τις κοινότητες. Ενώ οι δημόσιοι διανοούμενοι μπορούν να κάνουν σημαντικές ερωτήσεις, να παρέχουν μια γλώσσα κριτικής, να βοηθούν στη χάραξη πολιτικής και να συμπράττουν με τα κοινωνικά κινήματα, οποιαδήποτε πραγματική αλλαγή θα έρθει μονάχα εκ των έξω, όταν κοινωνικοί σχηματισμοί, εκπαιδευτικοί και άλλες προοδευτικές ομάδες μπορέσουν να ασκήσουν πιέσεις στην πολιτική εξουσία, σε επίπεδο διακυβέρνησης και νομοθεσίας.

 Παρά τον τρέχον προσανατολισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης προς την αγορά και την ηγεμονία μιας ιδεολογίας που δοξάζει την αγορά, ακόμη και σε εκείνες τις σφαίρες όπου δεν προβλέπεται και δεν μπορεί να λειτουργήσει, ποιο είναι το όραμά σας για τις επικείμενες τάσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση κατά τη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών; Προσδοκάτε ότι οι σύγχρονες τάσεις αγοραιοποίησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης πρόκειται εν τέλει να ανατραπούν; Ή η πρόκειται να γίνουμε αυτόπτες μάρτυρες του τελικού θριάμβου του νεοφιλελευθερισμού;

Δεν είμαι αισιόδοξος, αλλά το ελπίζω. Αυτό σημαίνει ότι, δεν νομίζω πως προοδευτική αλλαγή θα προκύψει εξ αμελείας, αλλά μόνο με την αναγνώριση των προβλημάτων που πρέπει να αντιμετωπιστούν και στη συνέχεια με την αντιμετώπισή τους. Το τελευταίο είναι ένα ζήτημα πραγματικής ελπίδας. Η σκληρότητα, η βαρβαρότητα και η βία του νεοφιλελευθερισμού δεν είναι πλέον αόρατες, οι αντιφάσεις που παράγει αφθονούν και η δυστυχία που προκαλεί εγγίζει ακραία σημεία. Από τις στάχτες, καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα αναδυθεί ο φοίνικας της ελπίδας.

Μετάφραση: Σταματίνα Τσιμοπούλου

Πηγή: Truth-Out