Πα.Σο.Κ, αποζητώντας την ανταρσία των αγγέλων
του Φώτη Γαϊτάνη
Η γνώση έχει σαν αφετηρία της τα αισθητηριακά δεδομένα. Η γνώση που αποκτιέται με τις αισθήσεις, μας συστήνει με τον τρόπο της την ίδια την ύπαρξη των πραγμάτων. Μας δίνει τα πρώτα στοιχεία της ταυτότητας τους, αλλά δεν μας μαθαίνει πως λειτουργούν.
Η αίσθηση μας μαθαίνει αν η φωτιά καίει, αλλά δεν μας μαθαίνει γιατί καίει. Οι εμπειρικοί όμως συχνά πετυχαίνουν περισσότερα από τους θεωρητικούς που δεν έχουν την πείρα , γιατί η εμπειρία είναι η γνώση του ατομικού και η πράξη αφορά το ατομικό.
Αριστοτέλης
Πριν από κάμποσο καιρό είχε πέσει στα χέρια το σατιρικό μυθιστόρημα του Anatol Francois " Η ανταρσία των αγγέλων", όπου αντάρτες άγγελοι κατέρχονται στη Γη και με τη μορφή ανθρώπων. Εκεί οργανώνονται με απώτερο στόχο να ρίξουν από τον θρόνο του τον Θεό και να βάλουν στη θέση τους τον Εωσφόρο( ελπίζω να μην καταρρεύσει ο προβληματισμός πάνω στο μυστήριο του συμπαντικού Κακού με τον οποίο ήθελε να εμποτίσει ο συγγραφέας το έργο του). Έναν Εωσφόρο ελαφρώς διαφορετικό, περισσότερο σύμβολο της απελευθερωτικής γνώσης και γονιμοποιού εξέγερσης παρά το αρχέτυπο του κακού, όπως και να έχει μιλάμε για ένα δραματικό πρόσωπο.
Όπως λοιπόν στο μυθιστόρημα του Francois, έτσι και στο Πα.Σο.Κ η αρχή γίνεται με τους αντάρτες. Στη περίπτωση του Πα.Σο.Κ μάλιστα το φαινόμενο της ανταρσίας είναι αισθητά εντονότερο αφού οι αντάρτες που υπάρχουν είναι προφανώς περισσότεροι από τα λεφτά, που επίσης υπάρχουν. Και στις δύο περιπτώσεις όμως παρουσιάζεται μια έκδηλη αδυναμία συγκρότησης μιας άλλης πρότασης, που να κινείται σε εμπροστοδρομική κατεύθυνση. Η αδυναμία αυτή είναι σύμπτωμα που προκύπτει από μια εκφυλιστική ασθένεια, που είναι γνωστή ως "διαχείριση εξουσίας". Η κατάρρευση των αντιστάσεων του οργανισμού γίνεται ακόμα εντονότερη όταν αυτή με μια άλλη νόσο που ακούει στο όνομα "συναισθηματισμός 3ης ηλικίας". Κάπως έτσι προκύπτουν άφθονες συμμαχίες στο εσωτερικό μέτωπο του σοσιαλιστικού κινήματος, ακατέργαστες ως επί το πλείστον. Οι ομοιότητες όμως εξακολουθούν να κάνουν την εμφάνιση τους, όπως και στο " Η ανταρσία των αγγέλων" λοιπόν, τα στελέχη του Πα.Σο.Κ συνωμοτούν κάνουν παρεμβάσεις με κείμενα και ξεστομίζουν φλογισμένους λόγους ενάντια στην ασκούμενη πολιτική. Χωρίς να κάνω δίκη προθέσεων προσπαθώ να κατανοήσω απλά αν αυτό συμβαίνει επειδή δεν υπάρχει ο Εωσφόρος για να ηγηθεί της άλωσης κάτι που θα συνέχιζε την λογοτεχνικού τύπου πλοκή ή απλώς επειδή αρνούνται να αποδεχτούν ότι ο νεόευρωΣοσιαλισμός είναι κάτι σαν τον ευρωκομουνισμό , εντυπωσιακό εγχείρημα αλλά το μόνο που αφήνει πίσω του είναι φράσεις ηγετών. Με πολλούς συντρόφους που αγωνιστήκαμε για τα ίδια ιδανικά μας δένει μια βαθύτερη κατανόηση πια, αυτό το νιώθω και με ανθρώπους που συγκρουστήκαμε την περίοδο του ευρωπαϊκού μεγαλοϊδεατισμού που κάποιοι ονόμασαν εκσυγχρονισμό. Αλλά μάλλον είναι απλά η εμπιστοσύνη που βιώνουν μεταξύ τους οι θανατοποινίτες καθώς βαδίζουν το ικρίωμα. Ο ιστορικός κύκλος του κινήματος έχει κλείσει τουλάχιστον με τον ρόλο που έπαιξε την πρώτη μεταπολιτευτική περίοδο. Οι διαχειριστές ήρθαν κάπου κοντά στα χρόνια του 9 και από εκεί και ύστερα έμειναν. Οι εκπρόσωποι συμφερόντων έχασαν μια εκλογική μάχη και έγιναν αρμόδιοι επί των εσωτερικών. Το τέλμα φαντάζει ανυπέρβλητο. Η μόνη αχτίδα φωτός πηγάζει από την μελέτη της ιστορίας αλλά και της βιολογίας θα έλεγε κανείς. Ήρθε η ώρα να να αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας ή στη συγκεκριμένη περίπτωση τον τρόμο με σάρκα και οστά. Ίσως πρέπει να συλλογιστούμε πως η μεταστροφή της πολιτικής που ασκεί το Πα.Σο.Κ να οφείλεται σε μετάλλαξη του γενετικού του κώδικα και όχι σε παροδική αλλαγή συμπεριφοράς. Έτσι ο Εωσφόρος, ο ηγέτης που τόσο ψάχνουν κάποιοι αν όντως αποτελεί αντίβαρο στην μελωδία της παρακμής θα επιλέξει τον ίδιο δρόμο με τον ομώνυμο ήρωα στο βιβλίο του Anatol Francois.
Σύντροφοι , όχι δε θα κατακτήσουμε τον Ουρανό. Αρκεί που μπορούμε. Ο πόλεμος γεννάει πόλεμο και η νίκη την ήττα. Ο νικημένος Θεός θα γίνει Σατανάς και ο νικητής Σατανάς, Θεός. Είθε να μην μου λάχει μια τόσο συφοριασμένη μοίρα! Αγαπώ τον παράδεισο και την κόλαση που διαμόρφωσαν το πνεύμα μου, αγαπώ την γη όπου έκανα μερικά καλά αν μπορώ να πω κάτι τέτοιο. Τώρα χάρη σ' εμάς, ο γερό- Θεός έχει χάσει τη γήινη εξουσία του και κάθε σκεπτόμενο πλάσμα αυτού του πλανήτη τον περιφρονεί ή τον αγνοεί. Αλλά τι σημασία έχει το γεγονός πως οι άνθρωποι δεν είναι πια υποταγμένοι στον Θεό αν το πνεύμα του εξακολουθεί να ζει ανάμεσα τους. Κι αν ακολουθώντας το παράδειγμα του παραμένουν ζηλόφθονοι, βίαιοι άπραγες, εχθροί της τέχνης και της ομορφιάς; Τι σημασία έχει που απ έταξαν τον άκαρδο Δημιουργό αν δεν ακούνε καθόλου του ευεργέτες δαίμονες, το Διόνυσο, τον Απόλλωνα και τις Μούσες που διδάσκουν κάθε αλήθεια;
Ίσως η λαχτάρα μου για άλλη πολιτική να μου θολώνει το μυαλό και τη νόηση, αλλά η δράση για την αλλαγή της πολιτικής του Πα.Σο.Κ από μόνη της δεν δείχνει σημάδια ότι μπορεί να υπερνικήσει της αντίρροπες δυνάμεις αντίδρασης. Άλλωστε όπως είναι εμφανές και στο διήγημα ίσως είναι καιρός η διεκδίκηση της εξουσίας να γίνει μέσα από άλλο πολιτικό φορέα που να έχει ως βάση τον κύριο άξονα αρχών του κινήματος Εθνική Ανεξαρτησία -Λαϊκή Κυριαρχία - Κοινωνική Απελευθέρωση προσαρμοσμένες μέσα στις ιδιαιτερότητες και την φόρμα της δεύτερης φάσης της παγκοσμιοποίησης. Κάπου εδώ τελειώνει η συναγωγή συμπερασμάτων μια και το απόθεμα της εμπειρίας μου εξαντλείται και μένει μια αίσθηση αβάσταχτης πραγματικότητας.
Η γνώση έχει σαν αφετηρία της τα αισθητηριακά δεδομένα. Η γνώση που αποκτιέται με τις αισθήσεις, μας συστήνει με τον τρόπο της την ίδια την ύπαρξη των πραγμάτων. Μας δίνει τα πρώτα στοιχεία της ταυτότητας τους, αλλά δεν μας μαθαίνει πως λειτουργούν.Η αίσθηση μας μαθαίνει αν η φωτιά καίει, αλλά δεν μας μαθαίνει γιατί καίει. Οι εμπειρικοί όμως συχνά πετυχαίνουν περισσότερα από τους θεωρητικούς που δεν έχουν την πείρα , γιατί η εμπειρία είναι η γνώση του ατομικού και η πράξη αφορά το ατομικό.
Αριστοτέλης
Πριν από κάμποσο καιρό είχε πέσει στα χέρια το σατιρικό μυθιστόρημα του Anatol Francois " Η ανταρσία των αγγέλων", όπου αντάρτες άγγελοι κατέρχονται στη Γη και με τη μορφή ανθρώπων. Εκεί οργανώνονται με απώτερο στόχο να ρίξουν από τον θρόνο του τον Θεό και να βάλουν στη θέση τους τον Εωσφόρο( ελπίζω να μην καταρρεύσει ο προβληματισμός πάνω στο μυστήριο του συμπαντικού Κακού με τον οποίο ήθελε να εμποτίσει ο συγγραφέας το έργο του). Έναν Εωσφόρο ελαφρώς διαφορετικό, περισσότερο σύμβολο της απελευθερωτικής γνώσης και γονιμοποιού εξέγερσης παρά το αρχέτυπο του κακού, όπως και να έχει μιλάμε για ένα δραματικό πρόσωπο.
Όπως λοιπόν στο μυθιστόρημα του Francois, έτσι και στο Πα.Σο.Κ η αρχή γίνεται με τους αντάρτες. Στη περίπτωση του Πα.Σο.Κ μάλιστα το φαινόμενο της ανταρσίας είναι αισθητά εντονότερο αφού οι αντάρτες που υπάρχουν είναι προφανώς περισσότεροι από τα λεφτά, που επίσης υπάρχουν. Και στις δύο περιπτώσεις όμως παρουσιάζεται μια έκδηλη αδυναμία συγκρότησης μιας άλλης πρότασης, που να κινείται σε εμπροστοδρομική κατεύθυνση. Η αδυναμία αυτή είναι σύμπτωμα που προκύπτει από μια εκφυλιστική ασθένεια, που είναι γνωστή ως "διαχείριση εξουσίας". Η κατάρρευση των αντιστάσεων του οργανισμού γίνεται ακόμα εντονότερη όταν αυτή με μια άλλη νόσο που ακούει στο όνομα "συναισθηματισμός 3ης ηλικίας". Κάπως έτσι προκύπτουν άφθονες συμμαχίες στο εσωτερικό μέτωπο του σοσιαλιστικού κινήματος, ακατέργαστες ως επί το πλείστον. Οι ομοιότητες όμως εξακολουθούν να κάνουν την εμφάνιση τους, όπως και στο " Η ανταρσία των αγγέλων" λοιπόν, τα στελέχη του Πα.Σο.Κ συνωμοτούν κάνουν παρεμβάσεις με κείμενα και ξεστομίζουν φλογισμένους λόγους ενάντια στην ασκούμενη πολιτική. Χωρίς να κάνω δίκη προθέσεων προσπαθώ να κατανοήσω απλά αν αυτό συμβαίνει επειδή δεν υπάρχει ο Εωσφόρος για να ηγηθεί της άλωσης κάτι που θα συνέχιζε την λογοτεχνικού τύπου πλοκή ή απλώς επειδή αρνούνται να αποδεχτούν ότι ο νεόευρωΣοσιαλισμός είναι κάτι σαν τον ευρωκομουνισμό , εντυπωσιακό εγχείρημα αλλά το μόνο που αφήνει πίσω του είναι φράσεις ηγετών. Με πολλούς συντρόφους που αγωνιστήκαμε για τα ίδια ιδανικά μας δένει μια βαθύτερη κατανόηση πια, αυτό το νιώθω και με ανθρώπους που συγκρουστήκαμε την περίοδο του ευρωπαϊκού μεγαλοϊδεατισμού που κάποιοι ονόμασαν εκσυγχρονισμό. Αλλά μάλλον είναι απλά η εμπιστοσύνη που βιώνουν μεταξύ τους οι θανατοποινίτες καθώς βαδίζουν το ικρίωμα. Ο ιστορικός κύκλος του κινήματος έχει κλείσει τουλάχιστον με τον ρόλο που έπαιξε την πρώτη μεταπολιτευτική περίοδο. Οι διαχειριστές ήρθαν κάπου κοντά στα χρόνια του 9 και από εκεί και ύστερα έμειναν. Οι εκπρόσωποι συμφερόντων έχασαν μια εκλογική μάχη και έγιναν αρμόδιοι επί των εσωτερικών. Το τέλμα φαντάζει ανυπέρβλητο. Η μόνη αχτίδα φωτός πηγάζει από την μελέτη της ιστορίας αλλά και της βιολογίας θα έλεγε κανείς. Ήρθε η ώρα να να αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας ή στη συγκεκριμένη περίπτωση τον τρόμο με σάρκα και οστά. Ίσως πρέπει να συλλογιστούμε πως η μεταστροφή της πολιτικής που ασκεί το Πα.Σο.Κ να οφείλεται σε μετάλλαξη του γενετικού του κώδικα και όχι σε παροδική αλλαγή συμπεριφοράς. Έτσι ο Εωσφόρος, ο ηγέτης που τόσο ψάχνουν κάποιοι αν όντως αποτελεί αντίβαρο στην μελωδία της παρακμής θα επιλέξει τον ίδιο δρόμο με τον ομώνυμο ήρωα στο βιβλίο του Anatol Francois.
Σύντροφοι , όχι δε θα κατακτήσουμε τον Ουρανό. Αρκεί που μπορούμε. Ο πόλεμος γεννάει πόλεμο και η νίκη την ήττα. Ο νικημένος Θεός θα γίνει Σατανάς και ο νικητής Σατανάς, Θεός. Είθε να μην μου λάχει μια τόσο συφοριασμένη μοίρα! Αγαπώ τον παράδεισο και την κόλαση που διαμόρφωσαν το πνεύμα μου, αγαπώ την γη όπου έκανα μερικά καλά αν μπορώ να πω κάτι τέτοιο. Τώρα χάρη σ' εμάς, ο γερό- Θεός έχει χάσει τη γήινη εξουσία του και κάθε σκεπτόμενο πλάσμα αυτού του πλανήτη τον περιφρονεί ή τον αγνοεί. Αλλά τι σημασία έχει το γεγονός πως οι άνθρωποι δεν είναι πια υποταγμένοι στον Θεό αν το πνεύμα του εξακολουθεί να ζει ανάμεσα τους. Κι αν ακολουθώντας το παράδειγμα του παραμένουν ζηλόφθονοι, βίαιοι άπραγες, εχθροί της τέχνης και της ομορφιάς; Τι σημασία έχει που απ έταξαν τον άκαρδο Δημιουργό αν δεν ακούνε καθόλου του ευεργέτες δαίμονες, το Διόνυσο, τον Απόλλωνα και τις Μούσες που διδάσκουν κάθε αλήθεια;
Ίσως η λαχτάρα μου για άλλη πολιτική να μου θολώνει το μυαλό και τη νόηση, αλλά η δράση για την αλλαγή της πολιτικής του Πα.Σο.Κ από μόνη της δεν δείχνει σημάδια ότι μπορεί να υπερνικήσει της αντίρροπες δυνάμεις αντίδρασης. Άλλωστε όπως είναι εμφανές και στο διήγημα ίσως είναι καιρός η διεκδίκηση της εξουσίας να γίνει μέσα από άλλο πολιτικό φορέα που να έχει ως βάση τον κύριο άξονα αρχών του κινήματος Εθνική Ανεξαρτησία -Λαϊκή Κυριαρχία - Κοινωνική Απελευθέρωση προσαρμοσμένες μέσα στις ιδιαιτερότητες και την φόρμα της δεύτερης φάσης της παγκοσμιοποίησης. Κάπου εδώ τελειώνει η συναγωγή συμπερασμάτων μια και το απόθεμα της εμπειρίας μου εξαντλείται και μένει μια αίσθηση αβάσταχτης πραγματικότητας.
Πα.Σο.Κ, αποζητώντας την ανταρσία των αγγέλων
Reviewed by Κοίτα τον Ουρανό
on
6:27:00 μ.μ.
Rating:
Reviewed by Κοίτα τον Ουρανό
on
6:27:00 μ.μ.
Rating:
4 σχόλια:
Πολύ ωραίο άρθρο. Βέβαια, εγώ έχω πει ότι οι αντάρτες μη έχοντας να δείξουν έργο -ειδικά μετά το μνημόνιο- επέλεξαν την οικοδόμηση των 4 στρεμμάτων :)
Ενα ζήτημα που με απασχολεί ( και ταιριάζει με τον προβληματισμό του κειμένου) είναι τα πρόσωπα εντός ΠΑ.ΣΟ.Κ που εκφέρουν αυτόν τον ΑΛΛΟ λόγο. Με προβληματίζουν τόσο τα πρόσωπα κυρίως, όσο όμως και αυτός ο άλλος λόγος. Τα πρόσωπα λοιπόν που τον εκφέρουν, δυστυχώς έχουν παρελθόν με χαρακτηριστικά που δεν πείθουν. Δυστυχώς ήταν εκφραστές παλαιοκομματικών αντιλήψεων. Δυστυχώς αντιδρούσαν εναντια ακόμη και σε σωστές κατευθύνσεις....
Ο λόγος τους λοιπόν σήμερα, δυστυχώς είναι επαναλαμβανόμενος. Είναι εν πολλοίς αναμασήματα ενός αριστερίστικου κρατισκισμού δεκαετίας 1970-1980, που δεν μπορεί να τεθεί ως πειστική εναλλάγή. Και όλα αυτά οφείλονται στην μη ΠΟΛΙΤΙΚΗ ενασχόληση στον καιρό των παχιών αγελάδων.
Οπως έχω ξαναπει, είτε μας αρέσει είτε όχι, η τελευταία ομάδα εντός ΠΑ.ΣΟ.Κ με ομοιογένεια, με σαφες ιδεολογικό πλαίσιο και κυβερνητικό πρόγραμμα ήταν οι λεγόμενοι 'εκσυγχρονιστές'.... Μην σπευσετε να με αποδοκιμάσετε.... Δεν λέω ότι ήταν πετυχημένοι, ούτε προβαίνω σε αξιολογική εκτίμηση του έργου τους - καθώς σήμερα διαφαίνονται οι πολλές αδυναμίες των κυβερνήσεών τους. Απλά τονίζω ότι ήταν ένα συγκροτημένο ρεύμα ( εντός ΠΑ.ΣΟ.Κ) με ιδεολογική αρχή ( ακόμα απο Δημ. Αμυνα) που μετέπειτα συγκρούστηκε με τον Ανδρέα στα τέλη του 1986-7 , μετά συγκροτήθηκε σε πεύμα οργανωτικό, μετά νίκησε σε συνέδριο και μετα εφάρμοσε το κυβερνητικό του πρόγραμμα. Απο τότε - ΜΗΔΕΝ ΕΙΣ ΤΟ ΠΗΛΙΚΟ.
Εγώ δεν διαφωνώ το πνεύμα της τοποθέτησης σου Αλέξη. Νομίζω επίσης θα ήταν κάπως ανόητος όποιος αμφισβητούσε την ικανότητα των "εκσυγχρονιστών". Απλά δεν ξέρω αν έχει μετακινηθεί σε τόσο διαφορετική κατεύθυνση η αντίληψη της "κοινωνίας" για τα πολιτικά πράγματα που οι μάχες που κρίνουν το αποτέλεσμα δίνονται αλλού.
Μήπως δηλαδή μιλάμε απλά για μια λογική που επιμένει κυριαρχεί κι ας είναι γνωστό πως το κάνει από το νεκροκρέβατο.
Αν εννοείς πως οι μάχες πλέον δίνονται αλλού ( δλδ εκτός ΠΑ.ΣΟ.Κ και γενικότερα εκτός κομματικών φορέων) θα συμφωνήσω εν μέρει. Δεν συμφωνώ πλήρως λόγω της κεντρικότητας που κατείχε το ΠΑ.ΣΟ.Κ στο πολιτικό σύστημα κατα την Μεταπολίτευση. Οπότε, λόγω ίσως κεκτημένης ταχύτητας, την κατέχει ακόμη αν και βαίνει μειούμενη...
Η διαφαινόμενη κατάρευση του ΠΑ.ΣΟ.Κ, όχι τόσο εκλογικά - αν και δεν αποκλείεται-, δημιουργεί ένα τεραστίων διαστάσεων πολιτικό κενό... Αφήνει τόσο πολύ χώρο, που δεν μπορεί να καλυφθεί από κανέναν άλλο, σε τόσο συντομο χρονικο διάστημα... Το ΠΑ.ΣΟ.Κ ήταν η πολιτική στέγη τόσων πολλών και διαφορετικών ιδεών και αντιλήψεων που σε περίπτωση πολυδιάσπασής του θα χρειαστεί πολυς χρόνος ανασυγκρότησης του πολιτικού. Τώρα αν το κοινωνικό έχει ξεπεράσει το πολιτικό δεν το ξέρω. Επίσης δεν ξέρω και αν το θέλω...
Δημοσίευση σχολίου