Ο εφιάλτης πριν τα "Χριστούγεννα", πλανάται πάνω από το αύριο

του Αντώνη Γαλανόπουλου

Αν και ο Tim Burton έκανε εξαιρετική δουλειά στο "Nightmare before christmas", θεωρώ οτι είναι ημιτελής. Τουλάχιστον για μας τους "υπνοβάτες της μέρας" (Νίτσε) κι όχι για το επετειακό κοινό. Ενώ ρέει η ικανοποίηση, ο οργασμός δεν έρχεται. Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος από μια τέτοια απαγωγή και προφανώς ο εφιάλτης δεν σταματά.

Προσωπικά το μόνο που μ' αρέσει σταθερά στα Χριστούγεννα είναι το ποτό σε μέρη που τα φωτάκια των στολισμών αντανακλούν στη πανάδα των παραθύρων και τα πούρα (βασικά η μεγαλύτερη ανοχή της κοινωνίας στα πούρα των άλλων).

Έτσι λοιπόν με ένα ποτήρι κόκκινο κρασί κ ένα πούρο, θα σας μιλήσω για παρεκκλίνουσες όψεις του κοινού αφηγήματος για τα Χριστούγεννα. Όψεις εξίσου κοινές αλλά ανομολόγητες. Τα Χριστούγεννα πέφτουμε σε ένα νοητικό λήθαργο. Εντελώς συνειδητά αργά ή γρήγορα μέσα στο Δεκέμβρη όλοι μειώνουμε τις αντιστάσεις και δημιουργούμε μια κοινή πλάνη.

Ας ξεκινήσουμε όμως από τους πρωταγωνιστές. Αϊ Βασίλης, καλικάντζαροι και τάρανδοι.

Είναι αδιανόητο πως έχουμε αναγάγει σε σύμβολο καλοσύνης μια εμπορική μασκότ. Δεν φαντάζεστε πόσες φορές θυμώνω με τον εαυτό μου που πίστεψε ένα τόσο ολοφάνερο παραμύθι. Και να σκεφτείτε ότι δεν είχαμε ποτέ τζάκι. Ποσό λυπάμαι όταν βλέπω τα μικρά παιδιά να γράφουν ακόμα γράμματα στο πουθενά. Ένας από τους πρώτους "θεσμοθετημένους" εξαναγκασμούς της κοινωνίας. Να μάθουν να υποκρίνονται, να δέχονται το ψέμα, να πιστεύουν στο μηδέν, να ελπίζουν μάταια.

Και μετά οι καλικάντζαροι. Μια ακόμη πλεκτάνη. Ενώ έχουν περισσότερες πιθανότητες, από τον χοντρό παππού με το γέλιο του Σωκράτη Κόκκαλη, να ήταν υπαρκτοί, τους υποβαθμίζουμε, τους στιγματίζουμε συνεχώς παρομοιάζοντας τους με ανθρώπους όπως οι πολιτικοί...

Όσο για τους τάρανδους, δεν θα σας πω πως και γιατί τους χρησιμοποιούμε όλον τον υπόλοιπο χρόνο. Από τη ντροπή τους θέλουν να ρίξουν οριστικά τα κέρατα τους.

Βέβαια οι φετινές γιορτές ελέω οικονομικής κρίσης αποκαθιστούν και αδικίες. Ο νικητής των φετινών γιορτών δεν είναι άλλος από τον Εμπενιζερ Σκρουτζ. Ένα πρόσωπο που λοιδορείται με περισσή ευκολία κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, φέτος εξαγνίζεται.

Ας περάσουμε τώρα στα περιφερειακά. Συγγνώμη αλλά ποιος μπορεί να φάει τόσα γλυκά; Κι ακόμη χειρότερα ποιος σκέφτεται ότι υπάρχει ανάγκη για τόσα γλυκά; Σε κάθε σπίτι ξέχειλες πιατέλες από μελωμένα μπισκότα και κουραμπιέδες διαφόρων σχημάτων, που έχουμε βαρεθεί χρόνια τώρα. Αλλά έτσι λέει το έθιμο...

Και μετά οι στολισμοί. Μα φυσικά οι πιο κιτς μέρες του χρόνου. Άνθρωποι καταπιεσμένοι, που έχουν βαρεθεί το σπίτι τους εκτονώνονται με αυτοκόλλητα στα παράθυρα, αλλοπρόσαλλα φωτάκια και κρεμαστά στολίδια. Όμορφο σπίτι δεν είναι ένα παραφορτωμένο για 10 μέρες σπίτι, αλλά αυτό που θα μπορέσει να γίνει ένα αληθινό, ζεστό σπιτικό για την οικογένεια και τα στολίδια του θα είναι οι ευτυχισμένοι άνθρωποι που θα το κατοικούν.

Τέλος δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τους θεσμούς. Η τοπική αυτοδιοίκηση: Ποιος δήμαρχος πιστεύει πραγματικά ότι θα πάρει επαίνους επειδή παίζει από τα μεγάφωνα Δέσποινα Βανδή και "Last Christmas"; Οι δήμοι στις μέρες μας συμβάλουν ενεργά στην εμπορευματοποίηση των γιορτών. Τελευταίο δείγμα τα παγοδρόμια που ξεφυτρώνουν στις κεντρικές πλατείες ακόμη κι επαρχιακών πόλεων.

Η τηλεόραση: Τι άποψη έχουν για το τηλεοπτικό κοινό οι καναλάρχες που μας σερβίρουν με απύθμενο θράσος επαναλήψεις σίριαλ με πρωτοχρονιές του 1997; Πόσο αλλοτριωμένοι είμαστε που διασκεδάζουμε με κονσερβοποιημένα τηλεοπτικά μπουζούκια;

Η οικογένεια: Ο πλέον απολυταρχικός θεσμός των Χριστουγέννων. Βαρετά "μα...." και "μη...", ανούσια οικογενειακά γεύματα, άνευρες αγκαλιές, κλισέ ευχές. Γιατί...έτσι πρέπει! Αλήθεια που θα ήμασταν και τι θα κάναμε αν δεν έπρεπε να "είναι έτσι";

Το τραγούδι που έντυσε τις φετινές γιορτές μου είναι το "Δεν λες κουβέντα". Γιατί ποτέ δεν ακούμε μια κουβέντα από αυτούς που πραγματικά θέλουμε. Γιατί στις 31, μια νύχτα από αυτές που ονειρεύεσαι αλλά δεν κοιμάσαι, θα ζητήσουμε ξανά "κάτι που να μη γίνεται ουρλιαχτό κι οφθαλμαπάτη". Αλλά αν οι πρωτοχρονιάτικες ευχές έπιαναν, θα κάναμε κάθε χρόνο τις ίδιες;

Μην γελιέστε, ο εφιάλτης δεν είναι τα Χριστούγεννα. Ο εφιάλτης γεννιέται τα Χριστούγεννα και μας κυνηγά όλο το χρόνο. Για αυτό μια φιλική συμβουλή για τη νέα χρονιά: Downwards is the only way forwards.

Ακόμη κι αν χρειαστεί να κατεβούμε τρία επίπεδα κάτω, περνώντας από όνειρο σε όνειρο, πρέπει να φτάσουμε στην αλήθεια, να βρούμε ξανά τον εαυτό μας μέσα στους λαβύρινθους των άλλων.