Θυσία σε βρώμικο βωμό , "Η Ιφιγένεια εν πλω"

Των Φώτη Γαϊτάνη & Αντώνη Γαλανόπουλου

Τα περιθώρια μιας αυτόνομης εξωτερικής πολιτικής

Βαγγέλης Πισσίας: «Θα περιμένουμε εντολή αν πρέπει να παραδώσουμε στο Ισραήλ ελληνικό πλοίο, με ελληνική σημαία στα διεθνή ύδατα, η ελληνική κυβέρνηση να βγει από τον ύπνο της… »

Χαράματα Δευτέρας 31/5/2010

Κάπου στα διεθνή ύδατα της ανατολικής Μεσογείου το κράτος-τρομοκράτης προέβη σε μια πράξη διεθνούς πειρατείας. Με οδυνηρή κατάληξη 9 νεκρούς, σύμφωνα πάντα με τις ισραηλινές αρχές, και ελαφρώς πάνω από 50 τραυματίες. Η βία της πράξης υψώνεται στο τετράγωνο καθώς η ανακοπή της αποστολής θέτει άμεσα σε κίνδυνο ανυπολόγιστο αριθμό ψυχών στην αποκλεισμένη περιοχή της Γάζας.

Το διαχρονικό ελληνικό ενδιαφέρον για τον ιστορικό παλαιστινιακό λαό πολλαπλασιάζεται εξ αιτίας της συμμετοχής δύο πλοίων με ελληνική σημαία στον Στόλο της Ελευθερίας. Η ιστορία έχει την τάση να παίζει μυστήρια παιχνίδια ακόμα και 28 χρόνια μετά. Ενώ ο Ανδρέας Παπανδρέου μετά το βομβαρδισμό της Σάμπρα και Σατίλα από τους Ισραηλινούς και την εκδίωξη των Παλαιστινίων από το Λίβανο, έστειλε ελληνικά πλοία για να μεταφέρουν τους μαχητές της PLO μαζί με τον Αραφάτ σε ασφαλές μέρος, εν έτει 2010 ο ΓΑΠ επέτρεψε την κατάληψη πλοίων με ελληνική σημαία, σε διεθνή ύδατα, από ξένες στρατιωτικές δυνάμεις. Στο σύντομο χρονικό διάστημα του ενός έτους κατάρρευσε όχι μόνο η ψευδαίσθηση της ισχυρής οικονομίας αλλά και το απατηλό όνειρο της Ελλάδας ως θεμελιακό παίκτη της νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Η πτώση στη «άβυσσο» της πολιτικής εξάρτησης είχε βαθύνει αισθητά κατά την οκταετία Σημίτη με χαρακτηριστικά παραδείγματα το «δυνατό αεράκι» στα Ίμια και την παράδοση του Οτσαλάν. Μεσολαβεί η κυβερνητική παρένθεση της Νέας Δημοκρατίας που στιγματίστηκε από μια παθητική και γεμάτη ήττες εξωτερική πολιτική. Η νέα κυβέρνηση Πα.Σο.Κ ,παρ’ όλες τις περί αντιθέτου προσδοκίες, βάδισε στα γνώριμα μονοπάτια. Με την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας βιαστήκαμε να δηλώσουμε υποταγή στον ατλαντικό άξονα(η πρώτη επίσκεψη του ΓΑΠ ήταν στο G.Brown). Ακολούθησε το λευκό στον Ο.Η.Ε για την καταδίκη της σφαγής στην Γάζα το 2008. Ο προχωρημένος βαθμός μονοδιάστατης εξάρτησης είναι διάχυτος στις γεωοικονομικές επιλογές (αγωγοί, αραβικές χώρες , BRIC ), καταδικάζοντας την Ελλάδα σε ρόλο «στρατιώτη» στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα.

Ποια είναι τα περιθώρια μιας αυτόνομης εξωτερικής πολιτικής;

Ακρογωνιαίος λίθος μιας διαφορετικής αντίληψης είναι η αλλαγή του γεωπολιτικού πλέγματος . Κάθε προσπάθεια υπό τις παρούσες συνθήκες θα είναι οριακά αποδοτική. Ένα σαφές παράδειγμα είναι οι αραβικές επενδύσεις στον Αστακό. Η κίνηση αυτή βρίσκεται μεν στην σωστή κατεύθυνση αλλά η ατλαντική κατεύθυνση της ελληνικής πολιτικής είναι ανάχωμα προς την μέγιστη αξιοποίηση. Ο πραγματικός αραβικός πλούτος βρίσκεται στις χώρες-απόκληρους του δυτικού μοντέλου ανάπτυξης (Ιράν, Συρία ,Λιβύη, κ.τ.λ).

Μια διαφορετική αντίληψη επί της εξωτερικής πολιτικής πρέπει να εδράζεται σε ένα ξεκάθαρο όραμα πολιτικής και οικονομικής κυριαρχίας στην βαλκανική χερσόνησο. Τα βαλκάνια είναι ένας προνομιακός χώρος άσκησης επιρροής. Πλεονέκτημα σε αυτήν την προσπάθεια αποτελεί ο κοινός πολιτισμός, η παράλληλη ιστορική εξέλιξη και τα παρόμοια βιώματα των λαών.

Οι εκκρεμείς υποθέσεις αποτελούν βαρίδια και πρέπει να επιλυθούν σύντομα, αναζητώντας τα στρατηγικά πλεονεκτήματα. Το μείζον πρόβλημα της χώρας είναι οι σχέσεις με την Τουρκία. Η Τουρκία ακολουθώντας το δόγμα Νταβούτογλου περί νέο-οθωμανισμού στοχεύει στην εδραίωση της ως περιφερειακή δύναμη. Οι εταίροι μας , μας αντιμετωπίζουν ως τον φτωχό συγγενή στην περιοχή και η ελληνική πολιτεία αποδεχόμενη αυτό το υποβιβασμό δεν αξιοποιεί την κεφαλαιωμένη ιστορική δυναμική της χώρας(προαναφερθείσες σχέσεις με βαλκάνια και αραβικό κόσμο) , ώστε η Ελλάδα να παίξει αυτό το ρόλο. Με αυτή τη λογική δεν μιλάμε για επιμέρους ζητήματα (Κύπρος , υφαλοκρηπίδα ) αλλά για «ζήτημα Τουρκιάς».

Λιγότερο κεντρική αλλά εξίσου σημαντική είναι και η επίλυση των εκκρεμοτήτων της χώρας μας με την Αλβανία και την F.Y.R.O.M. Με τον βορειοδυτικό μας γείτονα πρέπει να επιλυθεί τάχιστα το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας. Αφενός η αμιγώς γεωστρατηγική σημασία για τους αγωγούς , αφετέρου γιατί κάθε διακανονισμός και επίλυση λειτουργεί στην ουσία ως ιστορικό-πλεονέκτημα για τον διακανονισμό με την Τουρκία. Μια τέτοια στρατηγική θα ωθούσε την Ελλάδα να κερδίσει πόντους σε αυτό που λέμε «αυλή των Βαλκανίων».

Ζούμε σε ένα ομιχλώδες τοπίο όπου οι τεκτονικές πλάκες του καπιταλισμού μετακινούνται γοργά προς τα ανατολικά. Ο νέος αυτός κόσμος έχει την τάση να αποκτήσει περισσότερους από έναν πόλους, χωρίς βέβαια κανένας ακόμα να αμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία των Η.Π.Α. Το ερώτημα που γενάται είναι αν μπορεί μια χώρα όπως η Ελλάδα να επιτύχει υπό τέτοιες ασταθείς συνθήκες μια αυτόνομη εξωτερική πολιτική και να μην αποτελεί δωρητή σώματος στην μια η την άλλη υπαρκτή ή αναδυόμενη δύναμη. Η θέση μας είναι πως η δογματικού τύπου προσκόλληση της Ελλάδας στο άρμα του ατλαντισμού έχει ίσως ολέθριες συνέπειες για την χώρα. Βιώσιμη εξωτερική πολιτική για την χώρα μας σημαίνει μικρότερου βαθμού εξαρτήσεις από διαφορετικούς πόλους (η γεωγραφική μας θέση ευνοεί κάτι τέτοιο) έτσι ώστε αυτές να ακυρώνονται μεταξύ όσο το δυνατόν σε υψηλότερο βαθμό. Ξέρουμε πως αρκετά από όσα προτείνουμε θεωρούνται εκτός «ελληνικής πραγματικότητας». Γνωρίζουμε όμως πως υπήρξε περίοδος που η χώρα έπιασε το νόημα της ιστορίας. Δεν έθετε εαυτόν στο απόσπασμα.