Μία πρώτη ανάλυση της εκλογικής επίδοσης της Χρυσής Αυγής

Του Σίμου Ανδρονίδη*

Η σχετικά καλή επίδοση της Χρυσής Αυγής, ιδιαίτερα στον δήμο της Αθήνας συμπίπτει με την εκλογική σταθεροποίηση του νεοναζιστικού μορφώματος. Ο υποψήφιος της Χρυσής Αυγής στο δήμο της Αθήνας, απέσπασε το 16% των ψήφων, μία ιδιαίτερα υψηλή εκλογική επίδοση, η οποία δυστυχώς αποτυπώνει την συγκρότηση μίας κοινωνικής, πολιτικής και εκλογικής ταύτισης μεταξύ κοινωνικών στρωμάτων και Χρυσής Αυγής. Και όλα αυτά, την στιγμή που ερευνάται από την Δικαιοσύνη η εγκληματική δραστηριότητα του φασιστικού-νεοναζιστικού μορφώματος, ενώ τα ηγετικά της μέλη είναι προφυλακισμένα. Η εκλογική πτώση που κάποιοι ανέμεναν δεν ήρθε. Η εκλογική πτώση και συρρίκνωση ενός κόμματος δεν αποτελεί «άθροισμα» τυχαίων παραγόντων αλλά αποτελεί αποτέλεσμα βαθύτατων κοινωνικών διεργασιών που τείνουν να επηρεάσουν και το πολιτικό γίγνεσθαι. 

Η ψήφος πέρα από την προτίμηση σε κάποιο κόμμα λαμβάνει και ευρύτερες συνδηλώσεις. Ενέχει στάσεις, πολιτικές αξίες και συμπεριφορές που αποκρυσταλλώνονται όχι μόνο στο εκλογικό πεδίο αλλά και στο κοινωνικό πεδίο. Το 16% που έλαβε ο υποψήφιος του νεοναζιστικού μορφώματος στην Αθήνα υποκρύπτει μία τάση «αυταρχικοποίησης» του κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι. Πλέον, το νεοναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής εντάσσεται οργανικά στο ιδεολόγημα του «αυταρχικού κρατισμού» που γίνεται όμως ζώσα πολιτική πράξη. Ο ρατσιστικός και μισαλλόδοξος πολιτικός της λόγος, η συλλήβδην στοχοποίηση και απόρριψη του «άλλου», του διαφορετικού, η αντικομμουνιστική ρητορική, όλα συμφύονται οργανικά δημιουργώντας ένα ευρύτερο πολιτικό και ιδεολογικό πλαίσιο εντός του οποίου εντάσσονται μικροαστικά κοινωνικά στρώματα τα οποία ζουν και εργάζονται στις γειτονιές των μεγάλων αστικών κέντρων. 

Η απόρριψη της πολιτικής διαπάλης με τον τρόπο που διεξάγεται από ένα σημαντικό κομμάτι της μικροαστικής τάξης, αποτελεί το πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη και την «καλλιέργεια» του ψεύτικου και ψευδεπίγραφου «αντισυστημισμού» της Χρυσής Αυγής. Και ακριβώς πάνω σε αυτό επενδύει το νεοναζιστικό μόρφωμα, το οποίο κάνει «σημαία» της δράσης του, εκτός από τον ανοιχτό φασισμό και ναζισμό, την απόρριψη του «παλαιού» και «φαύλου» κομματικού και πολιτικού συστήματος. Οι μετασχηματισμοί του κοινωνικού «όλου» ως αποτέλεσμα και απόρροια της βαθιάς οικονομικής-καπιταλιστικής κρίσης, οι κοινωνικές ρηγματώσεις που έχουν επέλθει έχουν αποφέρει την δημιουργία και την διαμόρφωση ενός ταυτοτικού πολιτικού «δεσμού» που τείνει να γίνει ανοιχτά φιλοναζιστικός και ισούται σε πολιτικό και εκλογικό επίπεδο με την ανάδυση και την στήριξη της Χρυσής Αυγής. Ο περιβόητος και βολικός για το νεοναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής «μύθος» του ψηφοφόρου που δεν γνωρίζει επακριβώς τι ψηφίζει έχει καταρρεύσει παταγωδώς. Και θεωρούμε πως δεν υπήρξε ποτέ. Η Χρυσή Αυγή από την ίδρυση της, υπήρξε ένα κόμμα που ανοιχτά και απροκάλυπτα υμνούσε τον ναζισμό και τον Χίτλερ, υμνούσε την στρατιωτική δικτατορία των συνταγματαρχών (1967-1974). 

Με τα τάγματα εφόδου που δημιούργησε ακολουθώντας την πεπατημένη του Εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος Γερμανίας (ναζιστικού) έδρασε ως η «εμπροσθοφυλακή» του πιο μαύρου σκοταδισμού που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα. Το νεοναζιστικό μόρφωμα αποστρέφεται καθετί το λαϊκό και εργατικό. Μισεί την εργατική πρωτοβουλία και αυτενέργεια. Τα ρατσιστικά πογκρόμ εναντίον των μεταναστών καταδεικνύουν το βαθύ μίσος που τρέφουν για τους εργαζόμενους, τους οποίους και διαχωρίζουν με βάση το χρώμα, την εθνικότητα και το θρήσκευμα. Αλήθεια, πόσο «αντισυστημισμό» κρύβει η οργανική της σύμφυση με τμήματα του κρατικού μηχανισμού; Οι συνομιλίες υπόδικων στελεχών της με σημαντικά στελέχη της κυβέρνησης; (βλ.υπόθεση Μπαλτάκου;) Οι συχνές επερωτήσεις στη Βουλή για το «μέλλον» του Ελληνικού εφοπλισμού; Η διείσδυση της στο χώρο των σωμάτων ασφαλείας και των Ενόπλων δυνάμεων; 

Η οργανική της ταύτιση με τις κατασταλτικές δομές του αστικού κράτους την εντάσσει και την ενσωματώνει στο πλαίσιο του εντεινόμενου «αυταρχικού κρατισμού» με στόχο φυσικά την καταστολή των λαϊκών και εργατικών αγώνων. Η συγκρότηση ισχυρών δεσμών εντός των σωμάτων ασφαλείας, ισούται με την στήριξη που απολάμβανε κυρίως στο παρελθόν από ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους (βλ. συγκεκριμένα ΜΜΕ, διάφορους ιεράρχες) με αποτέλεσμα την αποκρυστάλλωση στο κοινωνικό πεδίο του αμαλγάματος του υπερασπιστή των συμφερόντων του κεφαλαίου. 

Ο Νίκος Πουλαντζάς είχε πει πως, «Απ’την άλλη πλευρά, δεν θα έπρεπε να ξεχνάμε, ότι το ναζιστικό Κράτος, όντας στην υπηρεσία των μονοπωλίων, αντιστοιχούσε σε μια περίοδο ιδιαίτερα έντονης κρίσης της ιδιαίτερης πολιτικής οργάνωσης της ίδιας της αστικής τάξης».[1] Σε συνθήκες βαθιάς και οξυμμένης οικονομικής-καπιταλιστικής κρίσης, το κυρίαρχο μπλοκ εξουσίας αναζητά στηρίγματα. Έτσι λοιπόν, «μια περίοδο ιδιαίτερα έντονης κρίσης της ιδιαίτερης πολιτικής οργάνωσης της ίδιας της αστικής τάξης» παρατηρούμε και σήμερα. Και η Χρυσή Αυγή επιδιώκει να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης, συνδεόμενη με μερίδες της αυτής της τάξης (βλ.εφοπλιστικό κεφάλαιο) διαμορφώνοντας τις συνθήκες μίας προσίδιας «επίλυσης» του προβλήματος της «ιδιαίτερης πολιτικής οργάνωσης της ίδιας της αστικής τάξης». 

Η διείσδυση της στο εσωτερικό του κρατικού μηχανισμού, δείχνει ακριβώς αυτό. Χρειάζεται καθημερινή πάλη ενάντια στο φασιστικό και νεοναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής. Το ταξικό-εργατικό κίνημα έχει τα εργαλεία για την αντιμετώπιση του. Όλα τα σφυριά πρέπει να βαράνε στον ίδιο στόχο: Στην κοινωνική και πολιτική εξαφάνιση της. Το ταξικό-εργατικό κίνημα μπορεί να στείλει του νεοναζί εκεί όπου ανήκουν: στο σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας. Και είναι το ταξικό-εργατικό κίνημα που πρέπει να συμβάλλει στην ανασυγκρότηση μίας ισχυρής εργατικής ταυτότητας εντός της οποίας θα αποκρυσταλλώνεται μία εξόχως ενεργητική και αγωνιστική στάση ζωής. Όπως ανέφερε και ο Κώστας Δουζίνας, «Μπαίνουμε λοιπόν σε μια νέα κοινωνική οντολογία. Τα μέτρα αποτελούν την πιο προωθημένη βιοπολιτική επέμβαση, όπως θα δούμε παρακάτω, έναν τρόπο συνολικής αναδιοργάνωσης της ζωής μας από την εξουσία».[2] Και σε αυτή τη νέα «κοινωνική οντολογία» πρέπει να απαντήσει η εργατική τάξη. 

* Ο Σίμος Ανδρονίδης είναι υποψήφιος διδάκτορας του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ.

Σημειώσεις:

[1] Βλ.σχετικά, Πουλαντζάς Νίκος, ‘Πολιτική Εξουσία και Κοινωνικές Τάξεις’ τόμος β΄, γ΄ έκδοση, Μετάφραση: Χατζηπροδρομίδης Λ. Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα, 1982, σελ.162. 

[2] Βλ.σχετικά, Δουζίνας Κώστας, ‘Αντίσταση και Φιλοσοφία στην Κρίση’, ‘Πολιτική, ηθική και Στάση Σύνταγμα’, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2011, σελ.64