Γερμανικές εκλογές: Οι φοιτητές δεν αποτελούν πλέον δυνατή πολιτική απειλή

Η τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Γερμανία δεν βρίσκεται στα καλύτερά της. Στις πρόσφατες εκλογές το επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης υπήρξε η οικονομία. Από την άλλη συζητήθηκαν εκτενώς θέματα ηθικής, εξωτερικής πολιτικής αλλά η θεματική της παιδείας και ειδικότερα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης φαίνεται να μην είχε καμία θέση στον πολιτικό λόγο των κομμάτων κατά τη προεκλογική περίοδο.

Ο έγκριτος πολιτικός επιστήμονας Karl-Rudolf Korte, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ντούισμπουργκ εξηγεί το λόγο για τον οποίο θέματα παιδείας και ειδικότερα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έχουν εξαφανιστεί σχεδόν από τον δημόσιο πολιτικό διάλογο και κατ’ επέκταση από την πολιτική αντιπαράθεση των κομμάτων στην Γερμανία.

Συνέντευξη στην Lea Deuber για την εφημερίδα Zeit

L.D.: Θέματα σχετικά με την τριτοβάθμια εκπαίδευση φαίνεται να μην έχουν καμία θέση στην πολιτική αντιπαράθεση των κομμάτων κατά την προεκλογική περίοδο. Σε τι οφείλεται αυτό;

Karl Rudolf Korte: Με τέτοια θεματική δεν μπορούν να ξεκινήσουν μάχες πολιτικού διαλόγου. Κάθε πολιτικός προωθεί την Παιδεία και επιθυμεί να επενδυθούν όλο και περισσότερα λεφτά στην Παιδεία. Οι πολιτικοί χρειάζονται αντιπαραθέσεις και αμφιλεγόμενα θέματα, ώστε έτσι να δημιουργείται κλίμα πολιτικής πόλωσης.

L.D.: Θεωρείτε ότι στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν εντοπίζονται πολιτικώς επίμαχα ζητήματα;

Karl Rudolf Korte: Αντιθέτως! Αλλά η εκπαιδευτική πολιτική είναι αρχικά ένα θέμα των ομοσπονδιακών κρατιδίων (στην Γερμανία τα επιμέρους ομοσπονδιακά κρατίδια είναι υπεύθυνα για την πολιτική παιδείας, η οποία εφαρμόζεται στο κάθε κρατίδιο ξεχωριστά). Σε επίπεδο Ομοσπονδιακής πολιτικής προκύπτουν σχετικά με την τριτοβάθμια εκπαίδευση μόνο έμμεσες αρμοδιότητες. Ωστόσο υπάρχουν αρκετά θέματα ανοιχτά και πολλές ερωτήσεις, οι οποίες πρέπει να απαντηθούν στα επόμενα χρόνια. Η βασικότερη από αυτές είναι πώς θα έπρεπε τα πανεπιστήμια στο μέλλον να εξασφαλίσουν την βασική χρηματοδότησή τους. Αυτό είναι ένα θέμα, το οποίο συζητείται επίσης ακόμα και σε επίπεδο ομοσπονδιακής πολιτικής. Αυτή την στιγμή συζητείται η τροποποίηση του βασικού νόμου και η παραχώρηση αρμοδιοτήτων σχετικών με την παιδεία από τα κρατίδια στη κεντρική ομοσπονδιακή πολιτική.

L.D.: Ένα άλλο θέμα θα μπορούσε να είναι η μεταρρύθμιση του νόμου σχετικά με το επίδομα σπουδών;

Karl Rudolf Korte: Ναι, για τους φοιτητές η χρηματοδότηση των σπουδών τους είναι ένα σημαντικό ζήτημα. Για χρόνια τώρα οι υποτροφίες και το ομοσπονδιακό επίδομα σπουδών ήταν ένα δοκιμασμένο εργαλείο της χρηματοδότησης των σπουδών. Αλλά και εδώ πάλι παρουσιάζεται το γνωστό δίλλημα της πολιτικής σχετικά με την τριτοβάθμια εκπαίδευση στον προεκλογικό αγώνα. Στην πραγματικότητα όλα τα κόμματα είναι υπέρ της επέκτασης του επιδόματος σπουδών. Το ερώτημα είναι ποιό κόμμα μπορεί να διανείμει αυτή την οικονομική βοήθεια πραγματικά δικαιότερα.

L.D.: Πώς και δεν ακούγονται πλέον οι πολιτικές αξιώσεις των φοιτητών;

Karl Rudolf Korte: Το πρόβλημα είναι ότι οι φοιτητές δεν μπορούν να επιβάλουν ουσιαστικές κυρώσεις, ώστε να ασκήσουν πολιτική πίεση απαιτώντας την συνέχιση της οικονομικής τους στήριξης. Όταν αγρότες παίρνουν τα τρακτέρ και πάνε στο κέντρο των γερμανικών πόλεων  και παραλύουν την συγκοινωνία ή οι όταν τα απορριμματοφόρα δεν συλλέγουν τα σκουπίδια, τότε υπάρχει ένα υπαρκτό πολιτικό γεγονός. Τότε γίνεται πολιτική συζήτηση σχεδόν παντού σχετικά με αυτά τα ζητήματα. Οι διαμαρτυρίες των φοιτητών, για παράδειγμα όπως στο κίνημα του 2009 για τις μεταρρυθμίσεις στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (Bildungsstreik), αγγίζουν την κοινωνία μόνο ελάχιστα και βραχυπρόθεσμα. Για αυτό το λόγο η δυνητική πολιτική πίεση των φοιτητών είναι πολύ μικρή.

L.D.: Βρίσκεται τους φοιτητές απολιτικ;

Karl Rudolf Korte: Όχι αντιθέτως, οι φοιτητές εμπλέκονται στα κοινά, μόνο που δεν συμμετέχουν πλέον στα κόμματα. Η πολιτική συμμετοχή τους διοχετεύεται μέσα από άλλα κανάλια, για παράδειγμα μέσω του διαδικτύου. Θα ήταν σημαντικό, να αναλογιστούν τα κόμματα πώς θα μπορέσουν να συνδέσουν τους νέους με τα παλιά μοντέλα πολιτικής ενασχόλησης. Μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να συμβαίνει αυτό. Το ότι δεν υπάρχουν σε τόσο μεγάλο βαθμό πολιτικές δράσεις στα πανεπιστήμια όπως παλιά, οφείλεται αν μη τι άλλο στο τρόπο που λειτουργούν τα πανεπιστήμια παρά στους φοιτητές. Οι φοιτητές συμπεριφέρονται ακριβώς όπως το σύστημα απαιτεί από αυτούς να συμπεριφέρονται. Από το γυμνάσιο κιόλας μαθαίνουν, πως είναι σημαντικό να μαζεύουν βαθμούς για ένα καλό απολυτήριο και έτσι να έχουν μια καλή πιθανότητα εισαγωγής στο πανεπιστήμιο. Στο πανεπιστήμιο έπειτα συνεχίζεται το ίδιο. Το μόνο που μετράει είναι οι πιστωτικές μονάδες ECTS και η συλλογή τους. Έτσι οι φοιτητές να βρίσκονται στην υπηρεσία του καθήκοντος. Οι σπουδές εξελίσσονται σε μια μορφή δουλειάς και δυστυχώς ο παθιασμένος ενθουσιασμός ξοδεύεται συχνά μονάχα εκεί.

Πηγή: Zeit

Μετάφραση: Konstantin Schlaucher