Ένας άλλος δρόμος για την Ευρώπη

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν αρχικά ένα project ειρήνης. Οι ιδρυτές της ήθελαν να εξασφαλίσουν ότι ο πόλεμος, το Ολοκαύτωμα, ο ιμπεριαλισμός και η οικονομική ύφεση δεν θα συμβούν ξανά. Η ανατολική επέκταση μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου είχε ως στόχο την υπέρβαση των διαιρέσεων μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Ωστόσο, τα τελευταία είκοσι χρόνια, η Ευρώπη είναι δέσμια του νεοφιλελευθερισμού. Το νόημα της Ευρώπης περιορίστηκε στην ενιαία αγορά και το ενιαίο νόμισμα, τις απελευθερώσεις και τις κερδοσκοπικές φούσκες, την απώλεια των δικαιωμάτων και την έκρηξη των ανισοτήτων.

Αντιμετωπίζοντας την οικονομική κρίση, οι ευρωπαϊκές αρχές έχουν ενεργήσει ανεύθυνα. Έσωσαν τις ιδιωτικές τράπεζες, αλλά αρνήθηκαν να φροντίσουν τις δυσκολίες των χρεωμένων χωρών. Χρησιμοποιώντας τα εργαλεία της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης, επέβαλλαν σε όλες τις χώρες, πολιτικές λιτότητας και περικοπές των δημοσίων δαπανών, που θα πρέπει τώρα να κατοχυρώνονται στις Ευρωπαϊκές Συνθήκες. Το αποτέλεσμα είναι ότι η οικονομική κρίση έχει επεκταθεί σε περισσότερες χώρες, το ευρώ βρίσκεται σε κίνδυνο, μια νέα μεγάλη ύφεση και ο κίνδυνος της διάλυσης της Ευρώπης έχουν αρχίσει να διαγράφονται.

Η Ευρώπη μπορεί να επιβιώσει μόνο εάν παρθεί ένας άλλος δρόμος. Μια άλλη Ευρώπη είναι εφικτή. Η Ευρώπη πρέπει να σημαίνει κοινωνική δικαιοσύνη, περιβαλλοντική ευθύνη, δημοκρατία και ειρήνη. Αυτό επιθυμεί το μεγαλύτερο μέρος του πολιτισμού και της κοινωνίας της Ευρώπης. Αυτός είναι ο δρόμος που υποδεικνύεται από τα κινήματα δικαιοσύνης και τις κινητοποιήσεις εναντίον των πολιτικών λιτότητας. Αλλά αυτό είναι το είδος της Ευρώπης που έχει αγνοηθεί από τις πολιτικές δυνάμεις της Ευρώπης.

Αυτή η άλλη Ευρώπη δεν είναι ένα νέο υπερκράτος, ούτε μια άλλη διακυβερνητική γραφειοκρατία. Είναι μια νέα μορφή περιφερειακής διακυβέρνησης που είναι απολύτως απαραίτητη για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων που τα έθνη-κράτη δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν. Δεν είναι μόνο οι Ευρωπαίοι, αλλά ολόκληρος ο κόσμος που χρειάζεται την επιβίωση της Ευρώπης.

Κατά μήκος του δρόμου για μια άλλη Ευρώπη, τα οράματα της αλλαγής, οι διαμαρτυρίες και οι εναλλακτικές λύσεις πρέπει να συγκεραστούν σε ένα κοινό πλαίσιο. Προτείνουμε έξι στόχους:

*Η Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση θα πρέπει να αναδιοργανωθεί και να παρέχει μια συλλογική εγγύηση για το δημόσιο χρέος των χωρών της Ευρωζώνης και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει να γίνει δανειστής έσχατης ανάγκης της Ένωσης. Το βάρος του χρέους δεν μπορεί να επιτραπεί να καταστρέψει τις χώρες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες. Όλες οι οικονομικές συναλλαγές πρέπει να φορολογηθούν, οι ανισορροπίες που προκύπτουν από κινήσεις κεφαλαίων πρέπει να μειωθούν, αυστηρότεροι κανονισμοί θα πρέπει να απαγορεύυν τις πιο κερδοσκοπικές και επικίνδυνες χρηματοοικονομικές δραστηριότητες, η διάκριση μεταξύ εμπορικών και επενδυτικών τραπεζών θα πρέπει να αποκατασταθεί, ένας ευρωπαϊκός δημόσιος οργανισμός αξιολόγησης θα πρέπει να δημιουργηθεί.

*Περισσότερο ενοποιημένες οικονομικές πολιτικές

Η Ευρώπη πρέπει να στείλει στο παρελθόν τα παλιά και νέα Σύμφωνα Σταθερότητας, πέρα από τις πολιτικές που περιορίζονται στην ενιαία αγορά και το ενιαίο νόμισμα. Ενέργειες της Ευρώπης πρέπει να απευθύνονται στις ανισορροπίες στην πραγματική οικονομία και στην κατεύθυνση της ανάπτυξης. Απαιτούνται βαθιές αλλαγές στα συστήματα φορολογίας , με φορολογική εναρμόνιση στην Ευρώπη καθώς και την μετατόπιση της φορολογίας από την εργασία στο πλούτο και τις μη ανανεώσιμες πηγές, με νέα έσοδα για τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών δαπανών.

Οι δημόσιες δαπάνες - σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο - θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την τόνωση της ζήτησης, την υπεράσπιση των πολιτικών πρόνοιας, την επέκταση των δημόσιων υπηρεσιών. Βιομηχανικες και πολιτικές καινοτομίας πρέπει να προσανατολίσουν την παραγωγή και την κατανάλωση προς την κατεύθυνση των υψηλής ειδίκευσης και υψηλής ποιότητας βιώσιμων δραστηριοτήτων. Τα ευρωομόλογα θα πρέπει να καθιερωθούν όχι μόνο για την αναχρηματοδότηση του δημόσιου χρέους, αλλά για την χρηματοδότηση της οικολογική μετατροπή της οικονομίας της Ευρώπης.

*Περισσότερες θέσεις εργασίας και εργασιακά δικαιώματα, λιγότερη ανισότητα

Τα εργασιακά δικαιώματα και η ευημερία βρίσκονται στον πυρήνα της έννοιας της Ευρώπης. Μετά από δεκαετίες πολιτικών που έχουν δημιουργήσει επισφαλείς θέσεις εργασίας, φτώχεια και ανεργία, φέρνοντας την ανισότητα στα επίπεδα της δεκαετίας του 1930, η προτεραιότητα για την Ευρώπη είναι η δημιουργία σταθερών και υψηλά αμοιβόμενων θέσεων εργασίας - ειδικά για τις γυναίκες και τη νεολαία - στήριξη των χαμηλών εισοδημάτων και προστασία των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, των συλλογικών διαπραγματεύσεων και της δημοκρατίας στο χώρο εργασίας.

*Προστασία του περιβάλλοντος

Η βιωσιμότητα, η πράσινη οικονομία, ηεπάρκεια ενέργειας και πόρων είναι η νέα έννοια της ανάπτυξης της Ευρώπης. Όλες οι πολιτικές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις περιβαλλοντικές συνέπειες, τη μείωση της κλιματικής αλλαγής και τη χρήση των μη ανανεώσιμων πηγών, προωθόντας καθαρές, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την τοπική παραγωγή και τη συγκράτηση της κατανάλωσης.

*Άσκηση της δημοκρατίας

Οι μορφές της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας μέσω κομμάτων και κυβερνήσεων - και του κοινωνικού διαλόγου μεταξύ των οργανώσεων που εκπροσωπούν το κεφάλαιο και την εργασία - είναι όλο και λιγότερο σε θέση να δώσουν απαντήσεις στα σημερινά προβλήματα. Η κρίση της Ευρώπης αμφισβητεί τη νομιμότητα των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων - της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Κεντρικής Τράπεζας – εξαιτίας της ασύδοτης εξουσίας που ασκούν, ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχει σημαντικό ρόλο ακόμα.

Στις προηγούμενες δεκαετίες, οι ευρωπαίοι πολίτες είχαν κεντρικλη θέση στις κοινωνικές κινητοποιήσεις και στις πρακτικές της συμμετοχικής δημοκρατίας - από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ εως τις διαμαρτυρίες των αγανακτισμένων. Οι εμπειρίες αυτές χρειάζονται μια θεσμική απάντηση. Πρέπει να αντιμετωπιστεί η ανισορροπία μεταξύ της κοινωνικής αλλαγής και των πολιτικών και θεσμικών ρυθμίσεων που είναι ένα απομεινάρι του παρελθόντος.

Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες δεν πρέπει να είναι εσωστρεφείς. Η κοινωνική και πολιτική ένταξη των μεταναστών είναι μια σημαντική δοκιμασία για τη δημοκρατία στην Ευρώπη. Μπορούν να οικοδομηθούν στενές σχέσεις με τα κινήματα για τη δημοκρατία στις νότιες ακτές της Μεσογείου, μετά την πτώση των αυταρχικών καθεστώτων.

*Ειρήνη και προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Η ενοποίηση της Ευρώπης έδωσε τη δυνατότητα να ξεπεραστούν αιώνιες συγκρούσεις, αλλά τα πυρηνικά όπλα εξακολουθούν να βρίσκονται στην ευρωπαϊκή επικράτεια και οι ευρωπαϊκές χώρες ευθύνονται για το ένα πέμπτο των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών: 316 δισεκατομμύρια δολάρια το 2010. Ωστόσο, αυτές οι δυνατότητες δεν βοηθούν στην αύξηση της ασφάλειας των Ευρωπαίων αλλά και όλου του κόσμου. Με τα σημερινά δημοσιονομικά προβλήματα, οι δραστικές περικοπές και ο μετασχηματισμός των στρατιωτικών προϋπολογισμών επείγουν. Η ειρήνη στην Ευρώπη δεν έχει προέλθει από την επίδειξη της στρατιωτικής ισχύος, αλλά από μια πολιτική ανθρώπινης και κοινής ασφάλειας που μπορεί να συμβάλει στην ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Ευρώπη πρέπει να ανοιχτεί στις νέες δημοκρατίες του αραβικού κόσμου με τον ίδιο τρόπο που το έκανε στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη μετά το 1989.

Προτείνουμε να φέρουμε αυτή την agenda για μια άλλη Ευρώπη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στα θεσμικά όργανα της Ευρώπης. Αυτή η νέα έννοια της Ευρώπης είναι ήδη ορατή στις διασυνοριακές πολιτές κινητοποιήσεις, στα δίκτυα της κοινωνίας των πολιτών, στους συνδικαλιστικούς αγώνες. Πρέπει τώρα να διαμορφώσει την πολιτική της Ευρώπης.

Μετάφραση απο Open Democracy