Η αποτυχημένη Ένωση, η ανεξαρτησία στο απόσπασμα και ο Samir Amin

Του Φώτη Γαϊτάνη

«Αποτυχημένα κράτη είναι εκείνα που χαρακτηρίζονται από την αδυναμία να προστατεύσουν τους πολίτες τους από την βία, ίσως ακόμα και από την καταστροφή και τα οποία αδιαφορούν για την εγχώρια νομοθεσία» έλεγε ο Noam Chomsky. Το ερώτημα που γεννάτε είναι αν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε με την ίδια λογική αποτυχημένο εγχείρημα και την Ευρωπαϊκή Ένωση μια και πληροί ανεξαιρέτως όλα τα παραπάνω κριτήρια.

Όμως η καταγραφή της παρακμής δυστυχώς δεν τελειώνει εδώ. Η Ε.Ε από την στιγμή που σχημάτισε την Ο.Ν.Ε και μετά αγαλίασε τον νεοφιλελευθερισμό των Chicago Boys και από ότι φαίνεται αρνείται να τον αποχωριστεί ακόμα και τώρα που ο Αμερικανός πατέρας τον αποκλήρωσε. Η δομή της σημερινής Ε.Ε παρουσιάζει μια τεράστια ενδογενή αντίθεση. Το καπιταλιστικό της κέντρο εκμεταλλεύεται την περιφέρεια εσωτερικά της Ε.Ε (και όχι μόνο) για ακόμα μεγαλύτερη «κερδοφορία» και συσσώρευση. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η ατμομηχανή της Ευρώπης, η Γερμανία όχι μόνο δεν αντιμετωπίζει τις απώλειες των περιφερειακών χωρών της ένωσης αλλά αντίθετα παρουσιάζει αδιάκοπα κέρδη την τελευταία 20 χρόνια. Στην εποχή της κρίσης τα πράγματα δεν είναι διαφορετικά οι απώλειες της Γερμανικής οικονομίας και των χωρών του βιομηχανικού ευρωπαϊκού βορρά είναι σαφώς μικρότερες από του Νότου.

Αυτή η αντίθεση διευρύνθηκε με το κοινό νόμισμα. Αυτό συνέβη γιατί το ευρώ είναι αντιπληθωριστικό νόμισμα κάτι που εμποδίζει την αποσταθεροποίηση της οικονομίας σε περιόδους ανάπτυξης, σε περιόδους ύφεσης και κρίσης εντείνει και βαθαίνει την ύφεση. Οι αδύναμοι κρίκοι φυσικά δεν είναι άλλοι από τις μη βιομηχανικές χώρες τις χώρες που τα προϊόντα τους δεν είναι ποιοτικά. Για παράδειγμα δεν μπορεί η Ελλάδα να ανταγωνιστεί την Βραζιλία σε αγροτική παραγωγή μια και η Βραζιλία μπορεί να κάνει υποτίμηση για να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα της και παράγει πολλαπλάσιο αριθμό προϊόντων από ότι η Ελλάδα! Προφανώς λοιπόν το επιχείρημα του ισχυρού αντιπληθωριστικού ευρώ είναι έωλο, αν δεν λαμβάνουμε υπ’ όψιν μας την εκάστοτε οικονομική συγκυρία.

Η περιφέρεια έχει την τάση να προσαρμόζεται σε ανώτερες μορφές εξάρτησης και η Ελλάδα αποτελεί περιφέρεια στην Ε.Ε όπως και η περισσότερες χώρες του Ευρωπαϊκού νότου. Όταν λοιπόν η οικονομία σου είναι εξαρτημένη σε μεγάλο βαθμό δεν μπορείς να ασκήσεις εσωτερική πολιτική , εν’ ολίγοις έχει απολέσει την εθνική ανεξαρτησία σου και αποτελείς μια επαρχία του κέντρου , στη συγκεκριμένη περίπτωση των Βρυξελλών!

Όλα τα παραπάνω ήταν ενταγμένα στο πολιτικό σχέδιο του Πα.Σο.Κ την δεκαετία του ’80 αλλά η μετέπειτα αλλοτριωμένη Σοσιαλδημοκρατική συνείδηση μέσα από τον οικονομισμό, σε συνδυασμό με τους νόμους της αυξανόμενης συγκέντρωσης είχε ως αποτέλεσμα την παράδοση άνευ όρων της χώρας μας στους δυτικούς «εταίρους»!

Η λύση σε αυτό τον λαβύρινθο μπορεί να έρθει μέσα από την ισόρροπη ανάπτυξη την μείωση την μονομερούς εξάρτησης και την σύναψη σχέσεων με άλλες χώρες (Ρωσία, Κίνα , Αραβικές χώρες, Βραζιλία ) και την αμφισβήτηση του συμφώνου σταθερότητας . Ουσιαστική αλλαγή είναι και διεύρυνση της δικαιοσύνης εντός της χώρας με θεμελίωση λειτουργικών σχέσεων μεταξύ των Ελλήνων πολιτών (16 μισθοί σε κάποιες εργασιακές ομάδες , θέσεις ψυγείου σε ΔΕΚΟ και θεσμική αναγνώριση της ικανότητας )

 

Συμπερασματικά λοιπόν ο πυρήνας της ασκούμενης πολιτικής δεν πρέπει να ακολουθήσει μονεταριστικές πρακτικές και λογικές αφού δεν έχει διασφαλίσει την σωτηρία από την ύφεση. Το δίλημμα ή ύφεση ή χρεωκοπία δεν έχει καμία βάση αφού μια παρατεταμένη ύφεση οδηγεί μαθηματικά σε χρεωκοπία για μια χώρα που δεν παράγει ανταγωνιστικά προϊόντα.

Κάποτε ρώτησαν τον John Maynard Keynes μακροχρόνια πως θα λειτουργήσει η ανάλυση σας; Η απάντηση του ήταν αποστομωτική «μακροχρόνια θα είμαστε όλοι νεκροί»